Obowiązek alimentacyjny rodziców a pełnoletność dziecka

Nałożony na rodziców obowiązek alimentacyjny w stosunku do własnego dziecka podlega regulacji specjalnej i uprzywilejowanej. Wynika to z tekstu art. 133 § 1 k.r.o. Czas trwania tego obowiązku nie jest ograniczony terminem i nie pozostaje też w zależności od osiągnięcia przez uprawnionego określonego stopnia wykształcenia. Jedyną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie obowiązku, jest to, czy dziecko może się utrzymać samodzielnie.

Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletniość, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje usprawiedliwienie w dotychczas osiąganych wynikach w nauce.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 listopada 1997 r. (III CKN 257/97): Przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy także pod uwagę, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki”. Zatem, jak to wynika z obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka – obowiązek ten ustaje dopiero wówczas, gdy dziecko osiągnie samodzielność życiową, co z reguły łączy się z możliwością podjęcia pracy zarobkowej. Możliwość podjęcia pracy zarobkowej nie może być jednak rozważana w oderwaniu od osobistej i życiowej sytuacji uprawnionych

Wyrok SR w Łowiczu z dnia 8 października 2018 r., III RC 212/17

Standard: 80641 (pełna treść orzeczenia)

Osiągnięcie pełnoletniości przez osobę uprawnioną nie wyklucza samoistnie i automatycznie jej uprawnienia (nie uchyla wobec niej obowiązku alimentacyjnego). Sytuacja uprawnionego podlega wówczas jednak zaostrzonym kryteriom oceny. Człowiek pełnoletni może samodzielnie kierować swoimi poczynaniami, decydować o sobie na własny rachunek, bowiem nie podlega władzy rodzicielskiej. Jeśli pełnoletni uprawniony kontynuuje naukę, trzeba wtedy zważyć, czy posiada ku temu predyspozycje - istotne jest więc, czy czas przeznaczony na naukę wykorzystuje produktywnie, czy terminowo realizuje obowiązki i czy rzeczywiście podnosi kwalifikacje zawodowe, gdyż ciągłość nauki musi być poparta dotychczas osiąganymi pozytywnymi wynikami. Chociaż nawet dotychczas osiągnięty określony stopień wykształcenia nie wyklucza obowiązku alimentacji, to również nie przesądza bezkrytycznie o jego utrzymywaniu. Jedyną miarodajną okolicznością i przesłanką, od której zależy istnienie bądź ustanie obowiązku alimentacyjnego jest wtenczas możliwość samodzielnego utrzymania się, rozumiana jako zdolność zarobkowania, uwarunkowana już nabytymi kwalifikacjami (SN w wyr. z 24.3.2000, I CKN 1538/99, niepubl.; wyr. z 14.11.1997, III CKN 257/97, OSNC 1998, Nr 4, poz. 70; wyr. z 12.2.1998, I CKN 499/97, niepubl.; wyr. z 14.11.1997, III CKN 217/97, Prok. i Pr. 1998, Nr 9, poz. 28; teza V uchw. z 16.12.1987 r., III CZP 91/86; wyr. z 8.8.1980, III CRN 144/80, OSNC 1981, Nr 1, poz. 20; wyr. z 17.12.1976, III CRN 280/76, OSP 1977, Nr 11, poz. 196).

Zgodnie z art. 133 § 3 k.r.o rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego , jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Wyrok SR w Olkuszu z dnia 24 lutego 2016 r., III RC 271/15

Standard: 6720 (pełna treść orzeczenia)