Leczenie odwykowe skazanego (art. 117 k.k.w.)

Wystąpienie dwóch przesłanek w postaci: stwierdzenia uzależnienia skazanego od alkoholu oraz braku jego zgody na poddanie się terapii – obliguje sąd penitencjarny do zastosowania wobec skazanego leczenia odwykowego (por. postanowienie SA w Lublinie z dnia 6 czerwca 2006 r., II AKzw 594/06).

Przepis art. 117 k.k.w. konkretyzuje obowiązek skazanego, przewidziany w art. 116 § 1 pkt 3 k.k.w., a polegający na poddaniu się – niezależnie od obowiązków określonych w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych, wenerycznych i gruźlicy, alkoholizmu i narkomanii – przewidzianym przepisami badaniom, leczeniu, zabiegom sanitarnym oraz rehabilitacji. Przepis ten należy widzieć w powiązaniu z przepisami art. 96 k.k.w. i art. 97 k.k.w. (system terapeutyczny) oraz art. 95 k.k. i art. 96 k.k. (umieszczenie sprawcy w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego).

Skazani uzależnieni od alkoholu albo innych środków odurzających i psychotropowych, o ile wymagają oddziaływania specjalistycznego, odbywają karę w systemie terapeutycznym (art. 96 k.k.w.). Co do tego ich zgoda nie jest brana pod uwagę. Dopiero przepis art. 117 k.k.w. wprowadza zasadę, że skazanego obejmuje się leczeniem i rehabilitacją za jego zgodą, a także przewiduje orzeczenie sądu penitencjarnego w razie jej braku. Jest to rozwiązanie podobne do tego, które zostało przyjęte w przepisach ustaw dotyczących zwalczania alkoholizmu i narkomanii.

Administracja zakładu karnego powinna zbadać wszystkie okoliczności, w tym oczywiście stan uzależnienia skazanego (art. 83 k.k.w.). Przed podjęciem decyzji o złożeniu do sądu penitencjarnego wniosku o wydanie orzeczenia o objęciu skazanego leczeniem lub rehabilitacją, o którym mowa w art. 117 k.k.w., sporządza się o skazanym opinię psychologiczną. Szczegółowe zasady i tryb postępowania w przedmiocie leczenia odwykowego osób umieszczonych w zakładach karnych reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 maja 1985 r. (Dz. U. Nr 25, poz. 13).

Postanowienie SA w Rzeszowie z dnia 18 lutego 2014 r., II AKzw 41/14

Standard: 43433 (pełna treść orzeczenia)

Cofnięcie przez skazanego zgody na dobrowolne leczenie obliguje Sąd Penitencjarny, w razie stwierdzenia potrzeby takiego leczenia, do podjęcia z urzędu czynności w trybie art. 117 k.k.w.

Postanowienie SA w Rzeszowie z dnia 22 stycznia 2013 r., II AKzw 807/12

Standard: 43434 (pełna treść orzeczenia)