Siły Zbrojne - charakterystyka

Konstytucja nie określa zakresu terminu "siły zbrojne". Termin ten oznacza "całość wojsk (danego państwa)" (Słownik Języka Polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1995, t. III, s. 204). Rozważaną nazwę należy odnosić do formacji pełniących służbę z bronią w ręku oraz instytucji umożliwiających bezpośrednio funkcjonowanie tych formacji. W przypadku rozmaitych jednostek pełniących funkcje pomocnicze mogą powstać wątpliwości, czy należą one do sił zbrojnych, czy też nie. Wątpliwości takie mogą dotyczyć m.in. służb wywiadu i kontrwywiadu wojskowego. Utworzenie urzędu ministra koordynatora służb specjalnych i wyposażenie go w wymienione wyżej kompetencje nie prowadzi do naruszenia istoty kompetencji Ministra Obrony Narodowej i nie prowadzi też do sprawowania przez Prezydenta RP zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi z pominięciem Ministra Obrony Narodowej. Z tego względu zaskarżone przepisy są zgodne z art. 134 ust. 2 Konstytucji.

Wyrok TK z dnia 27 czerwca 2008 r., K 52/07, OTK-A 2008/5/88, Dz.U.2008/122/798

Standard: 6820 (pełna treść orzeczenia)

Z art. 26 konstytucji wynika, iż Siły Zbrojne są zbudowane na zasadzie pełnienia służby, w zakresie wykonywania zadań do jakich zostały w państwie powołane, neutralności w sprawach politycznych oraz podległości cywilnej i demokratycznej kontroli. Spośród wymienionych zasad znaczenie dla sprawy mają te dwie pierwsze - wzajemnie ze sobą powiązane. Siły Zbrojne RP służą bowiem ochronie suwerenności państwa, niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Neutralność polityczna, jest następstwem tego, iż Siły Zbrojne - jako jedyna część struktury państwa - mają podstawową niezbywalną funkcję, jaką jest stanie na straży bezpieczeństwa zewnętrznego. Siły Zbrojne spełniają także istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, choć tutaj ich udział może mieć charakter pomocniczy. W tym zatem zakresie pozycja Sił Zbrojnych jest nieporównywalna z pozycją innych struktur i organów państwa (np. Policji, czy innych wyspecjalizowanych w ochronie bezpieczeństwa wewnętrznego służb).

Wyrok TK z dnia 7 marca 2000 r., K 26/98, OTK 2000/2/57, Dz.U.2000/17/227

Standard: 6821 (pełna treść orzeczenia)