Ustawowe określenie zasad, trybu i warunków ważności wyborów

W art. 169 ust. 2 zdaniu pierwszym uległy konstytucyjnemu utrwaleniu (uzyskując przy tym nadrzędną moc prawną) cztery podstawowe zasady determinujące wybory do organów stanowiących samorządu terytorialnego. Są to zasady: powszechności, równości, bezpośredniości wyborów oraz zasada tajnego głosowania. W pozostałym zakresie, zgodnie z dyspozycją ustrojodawcy konstytucyjnego, zawartą w art. 169 ust. 2 zdaniu drugim Konstytucji, określenie zasad trybu zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunków ważności wyborów stało się konstytucyjną kompetencją szczegółową ustawodawcy zwykłego.

Nie bez znaczenia dla interpretacji art. 169 ust. 2 zdania drugiego Konstytucji pozostaje fakt użycia przez ustrojodawcę konstytucyjnego spójnika "i", będącego werbalnym oznaczeniem koniunkcji. Tym samym w drodze ustawy zwykłej, wedle expressis verbis wyrażonej woli ustrojodawcy konstytucyjnego, uregulowane być winny zarówno "zasady i tryb zgłaszania kandydatów", jak i "zasady i tryb przeprowadzania wyborów" (jak też, z powodu użycia spójnika "oraz" - również oznaczającego koniunkcję - "warunki ważności wyborów").

Trudne do zaakceptowania - w ocenie Trybunału Konstytucyjnego - byłoby stanowisko, wedle którego "zasady podziału (repartycji) mandatów" i ich obsadzania nie mieściłyby się w pojęciu "zasad przeprowadzania wyborów", do określenia których Konstytucja w art. 169 ust. 2 zdaniu drugim upoważnia ustawodawcę zwykłego. Trudno byłoby też przyjąć pogląd, iż "przeliczanie głosów na mandaty" nie mieści się w pojęciu "przeprowadzenia wyborów": tym samym więc "zasady przeliczania głosów na mandaty" nie stanowią elementu szerszego zbioru "zasad przeprowadzania wyborów".

Wyrok TK z dnia 8 lutego 2005 r., K 17/03, OTK-A 2005/2/14, Dz.U.2005/27/234

Standard: 260 (pełna treść orzeczenia)