Wykładnia prokonstytucyjna

Skoro ustawy wydawane są w oparciu o Konstytucję RP i mają niższą moc prawną od niej (art. 8 Konstytucji RP) i ratyfikowanych umów międzynarodowych (art. 91 ust.2 Konstytucji RP), w tym Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności – z jej art. 8, to nie mogą pozostawać z nimi w sprzeczności.

Jeżeli pomimo uzyskania różnych wersji rozumienia znaczenia tekstu ustawy istnieje możliwość takiego przeprowadzenia wykładni analizowanego przepisu, aby jego treść pozostawała w zgodzie z Konstytucją RP i normami prawa międzynarodowego, to należy przyjąć tę właśnie interpretację.

Uchwała SN (7) z dnia 28 czerwca 2018 r., I KZP 4/18

Standard: 13613 (pełna treść orzeczenia)

Wykładnia prokonstytucyjna, czyli inaczej mówiąc dyrektywa wykładni zgodnej z Konstytucją, należy do szerszej grupy wykładni systemowej i spełnia zasadniczo rolę dyrektywy drugiego stopnia. Oznacza to, że odwołanie się do niej pozwala na wybór hipotezy interpretacyjnej, za którą przemawia argumentacja leżąca u jej podstaw.

Dyrektywa wykładni zgodnej z Konstytucją ma zatem umożliwić dokonanie wyboru jednej z dwóch lub większej liczby hipotez interpretacyjnych i służyć wyborowi takiego znaczenia normy, które najpełniej odpowiada zasadom i wartościom wyrażonym w Konstytucji. Owe hipotezy interpretacyjne muszą jednak wynikać z uprzednio dokonanej wykładni językowej.

W doktrynie nie budzi bowiem wątpliwości, że „odwołanie się do spójności systemu prawnego w przypadku jednoznaczności wyrażenia normokształtnego ma walor nie interpretacyjny, lecz walidacyjny i może stać się podstawą do interwencji Trybunału Konstytucyjnego”.

Postanowienie SN z dnia 28 marca 2018 r., I KZP 14/17

Standard: 23595 (pełna treść orzeczenia)