Usiłowanie zabójstwa z zamiarem ewentualnym

Sad Apelacyjny uznał, iż agresja, zapowiedzi oskarżonego spowodowania ciężkich obrażeń ciała, użyte niebezpieczne narzędzie i sposób działania - nóż, którym K. C. uderzył M. M. w okolicę ciała, w której znajdują się ważne dla życia organy i spowodowane tym działaniem zagrożenie dla życia pokrzywdzonego przemawiają za przypisaniem oskarżonemu usiłowania pozbawienia życia z zamiarem ewentualnym. Za oczywiste należy uznać, iż oskarżony przewidywał i godził się na to, iż zadając cios nożem w brzuch może spowodować najdalej idący skutek. Jak zauważył to m.in. SA w Szczecinie w wyroku z dnia 27 października 2016 r. II AKa 153/16 LEX nr 2179343 sprawca dążący do spowodowania tylko lekkich czy średnich obrażeń ciała nie ryzykuje ciosem w klatkę piersiową i okolicę serca (można dodać czy brzucha), gdyż nawet przy takim sposobie działania i wyprowadzenia ciosu z niezbyt dużą siłą, jeśli narzędzie nie trafi na kości (żebra), występuje wysokie prawdopodobieństwo, że może trafić w serce lub płuco, (można dodać organy wewnętrzne) wywołując krwawienia skutkujące szybkim zgonem. Taki stan rzeczy jest zaś charakterystyczny dla zamiaru ewentualnego.

Jak zauważył to trafnie SA w Warszawie w wyroku z 2016.05.23 II AKa 91/16 LEX nr 2174846 każdy nawet przeciętnie doświadczony człowiek ma świadomość, że uderzenie nożem o kilku, kilkunastu centymetrowym ostrzu w bardzo wrażliwą część ciała, jaką jest jama brzuszna, tym bardziej klatka piersiowa, gdzie skupione są ważne dla życia organy, może powodować nie tylko ciężkie uszkodzenie ciała, ale także skutek śmiertelny i nie wymaga to specjalistycznej wiedzy medycznej.

Zachowanie oskarżonego po zdarzeniu utwierdza również Sąd Apelacyjny w przekonaniu, iż godził się na najdalej idący skutek, skoro nie zainteresował się losem pokrzywdzonego, nie udzielił mu pomocy, nie wezwał pogotowia, a zaraz po zadaniu ciosu zagroził mu dalszymi obrażeniami.

Postawa pokrzywdzonego po zadaniu mu ciosu, a mianowicie udanie się do domu o własnych siłach, zwlekanie ze skorzystaniem z pomocy medycznej i ze złożeniem zawiadomienia o przestępstwie nie może mieć istotnego łagodzącego wpływu na ocenę strony podmiotowej oskarżonego, a należy z niej wnioskować raczej niekorzystnie dla niego, bowiem te zachowania M. M. były efektem przestępnego działania i zastraszenia przez oskarżonego, który zaraz po usiłowaniu zabójstwa nie tylko nie pomógł, a był obojętny wobec skutku, który spowodował, ale i dążył do tego, aby pokrzywdzony nie ujawnił przestępstwa, czemu miała służyć groźba pocięcia. Zgłoszenie się na policję czy późniejszej pojednanie z pokrzywdzonym, zaprzeczenia zamiarowi pozbawienia życia nie są stanie zmienić oceny zamiaru, jako że nastąpiły już po czynie i w celu uzyskania jak najkorzystniejszego wyroku.

Wyrok SA w Szczecinie z dnia 13 kwietnia 2017 r., II AKa 38/17

Standard: 9107 (pełna treść orzeczenia)

Sprawca, który godzi się na spowodowanie u pokrzywdzonego ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu i wytworzony swoim zachowaniem stan zagrożenia utrzymuje, godzi się na spowodowanie skutku, rodzącego odpowiedzialności z art. 148 § 1 k.k. Taką samą odpowiedzialność ponosi ten, kto mając świadomość znajdowania się pokrzywdzonego w stanie choroby realnie zagrażającej życiu, godzi się na utrzymywanie tego stanu, nie podejmując działań, do których jako gwarant w rozumieniu art. 2 k.k. był zobowiązany. Nie ulega żadnej wątpliwości, że zupełnie inaczej należałoby oceniać zachowanie tych sprawców, którzy pokrzywdzonego znajdującego się w stanie zagrożenia życia pozostawiają na „łasce” losu, dając mu jednak szansę na uzyskanie pomocy, niż tych którzy świadomie go takiej szansy pozbawiają. Szymon R. z racji swojego wieku [22 miesiące – przyp. MZ], był osobą zupełnie bezbronną, całkowicie uzależnioną od woli oskarżonych, sygnalizującą ból i potrzebę udzielenia mu niezwłocznej pomocy lekarskiej w taki sposób, jak mógł to zrobić. Szansy skorzystania z takiej pomocy od oskarżonych [rodziców – przyp. MZ] jednak nie otrzymał.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 15 grudnia 2015 r., II AKa 435/15

Standard: 14680 (pełna treść orzeczenia)