Niedopełnienie przez pracodawcę obowiązków z zakresu bhp; szczególny prawny obowiązek pracodawcy zapobiegnięcia skutkowi
Niedopełnienie obowiązków z zakresu bhp (art. 220 k.k.) Przestępstwa skutkowe popełnione przez zaniechanie (art. 2 k.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Na pracodawcy ciąży szczególny prawny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi. Nałożony on jest nie tylko wprost dyspozycją art. 2 k.k., ale jasno wynika już z art. 220 k.k.
W myśl art. 2 k.k. odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie podlega ten tylko, na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi. Treść przepisu wskazuje więc na zawężenie podmiotowe odpowiedzialności za ten rodzaj przestępstw. Ograniczona jest ona do osób, na których ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi, a więc znajdujących się względem dobra chronionego normą sankcjonowaną w pozycji gwaranta.
Skutek zaniechania wykonania obowiązków gwarantujących jego nienastąpienie wyraża się zarówno w wywołaniu stanu zwiększającego owo niebezpieczeństwo, jak i w utrzymaniu tego stanu, jako że - niezależnie od tego, czy zachowanie sprawcy ma charakter umyślny czy nieumyślny - na sprawcy ciąży obowiązek podjęcia wszelkich zachowań zmierzających do obniżenia stopnia konkretnego niebezpieczeństwa dla dobra prawnego w chwili, gdy jego obowiązek zaktualizował się.
Między naruszeniem przez osobę odpowiedzialną konkretnego obowiązku z zakresu bhp (reguły ostrożności) a nastąpieniem opisywanego skutku musi istnieć związek (por. wyroki SN: z dnia 19 lutego 2013 r., IV KK 216/12; z dnia 12 grudnia 2012 r., V KK 64/12, postanowienia SN: z dnia 8 listopada 2013 r., III KK 302/13; z dnia 8 grudnia 2017 r., IV KK 104/17).
Wyrok SN z dnia 24 maja 2022 r., V KK 455/21
Standard: 77356 (pełna treść orzeczenia)
W odniesieniu do regulacji prawnych wyznaczających zakres odpowiedzialności za bezpieczeństwo i higienę pracy należy uznać, że świadomość tego obowiązku u osoby odpowiedzialnej w tym zakresie stanowi domniemanie zasadniczo niewzruszalne, wynikające z powszechnej znajomości prawa. Znamię to jest zatem zawsze objęte świadomością sprawcy, a kwalifikacja zachowania jako umyślnego lub nieumyślnego opiera się na odniesieniu sprawcy do znamienia niedopełnienia – z założenia znanego mu – obowiązku z zakresu bhp oraz okoliczności narażenia w ten sposób pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Jeżeli sprawca ma świadomość, że nie realizuje (znanych mu) obowiązków z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz że niedopełnienie przez niego tych obowiązków – z uwagi na ich charakter– może rodzić tak poważne konsekwencje jak utrata życia lub ciężki uszczerbek na zdrowiu pracownika, a mimo tego pozostaje w bezczynności w tym zakresie, należy przyjąć jego umyślność
Wyrok SO w Kaliszu z dnia 24 maja 2022 r., III Ka 645/21
Standard: 77405 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 59922
Standard: 77408
Standard: 9383
Standard: 14630
Standard: 6149
Standard: 14528
Standard: 14631