Zobowiązanie pełnoletniego oskarżonego do kontynuowania nauki (art. 72 § 1 pkt 4 k.k.)

Niewątpliwie Konstytucja RP w art. 70 stanowi, że każdy ma prawo do nauki i nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. Powtórzeniem i konkretyzacja wspomnianej normy konstytucyjnej jest art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572), który także stwierdza, że nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia.

Poza sporem jest też to, że Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 r. w art. 72 § 1 pkt 4 k.k. stanowi, że zawieszając wykonanie kary, Sąd może zobowiązać skazanego do wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania zawodowego. W ocenie sądu odwoławczego wspomniana regulacja z art. 72 § 2 pkt 4 k.k. stanowi samoistną, samodzielną normę dającą sądowi podstawę do zobowiązania oskarżonego do kontynuowania nauki i to mimo ukończenia przez niego 18 roku życia.

Niewątpliwie wspomniana regulacja, w odniesieniu do "nauki", budzi wątpliwości i uwagi krytyczne innych przedstawicieli doktryny. Wskazują oni na to, że w obowiązującym w Polsce porządku konstytucyjnym podjęcie nauki po ukończeniu 18 roku życia, a więc po ustaniu tego obowiązku, nie stanowi obowiązku prawnego. Nie analizują oni jednak specyficznej sytuacji jaką jest kontynuowanie nauki rozpoczętej przed tą cezurą czasową. Tymczasem w ocenie sądu odwoławczego są podstawy do nakazywania oskarżonemu, który ukończył 18 lat i nadal z własnej woli uczy się w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych, kontynuowania nauki. Jak dotąd nie zakwestionowano bowiem zgodności z konstytucją wspomnianego powyżej przepisu prawa karnego materialnego. Dopóki wspomniany przepis nie zostanie znowelizowany przez parlament, czy uchylony przez Trybunał Konstytucyjny, dopóty może być on podstawą do nakładania na skazanych obowiązku kontynuowania nauki także po ukończeniu przez nich 18 roku życia.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 23 kwietnia 2009 r., II AKa 79/09

Standard: 6043