Przekroczenie granic obrony koniecznej

Pokrzywdzony posługiwał się nożem i nim zaatakował oskarżonego. To, że ten ostatni nie miał większego problemu z ostatecznym rozbrojeniem napastnika (przewaga siły, trzeźwości, kondycji fizycznej itp.) nie oznacza, że nie mógł w reakcji na atak posłużyć się nożem. Zwłaszcza, że ustalono, iż ciosy były jedynie dwa, nie były też mierzone w celu wywołania konkretnego uszczerbku. Stanowiły element „zwarcia” dwóch mężczyzn. To, że w tym dynamicznym zajściu jeden z nich uzyskał przewagę nie oznacza automatycznie, że przekroczył tym samym granice obrony koniecznej. Na tym przecież polega istota obrony, że ma ona być skuteczna i należy przyjąć taki sposób obrony, by właśnie odeprzeć zamach. Uzyskanie przewagi jest najbardziej logicznym posunięciem. Na moment podejmowania zachowań obronnych, użycie narzędzia odpowiadającego narzędziu napastnika jawić się może jako obiektywnie w pełni racjonalne.

Wyrok SN z dnia 30 maja 2023 r., V KK 36/23

Standard: 76575 (pełna treść orzeczenia)

Jeżeli ustalenie przekroczenia granic obrony koniecznej znalazło się w opisie czynu, to art. 25 § 2 k.k. winien zostać przywołany w podstawie skazania.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 14 grudnia 2022 r., II AKa 304/22

Standard: 74321 (pełna treść orzeczenia)

W przypadku rażącego przekroczenia granic obrony koniecznej klauzula niekaralności z art. 25 § 2a k.k. nie wystąpi.

Ustawodawca nie wskazał, w jaki sposób należy definiować określenie rażące, ale wydaje się, że w tym zakresie należy kierować się wskazaniami języka powszechnego i przyjąć, że przekroczenie granic obrony koniecznej będzie rażące, gdy przybierze taką postać, która jest rzucająca się w oczy, niewątpliwa, oczywista czy też bezsporna.

Wyrok SN z dnia 28 maja 2021 r., II KK 205/20

Standard: 75552 (pełna treść orzeczenia)