Legitymacja czynna i bierna w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej

Prawo własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego gruntu, przysługujące spółdzielni mieszkaniowej i obciążone spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu, nie uzasadnia legitymacji biernej spółdzielni mieszkaniowej w procesie o uzgodnienie treści księgi wieczystej tylko w zakresie osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Podjęta uchwała jest konsekwencją zasady, że legitymację czynną i bierną w procesie reguluje prawo materialne. Skoro obrót spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu, w tym uzyskanie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej, następuje bez udziału spółdzielni (art. 3 ust. 3[2] pkt 3 oraz art. 17[1] i 17[2] ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych), to spółdzielnia nie jest stroną stosunku prawnego, z którego może wyniknąć spór o przysługiwanie tego prawa. Legitymację czynną do żądania usunięcia niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym posiadają osoby, które mogłyby złożyć wniosek o wpis w postępowaniu wieczystoksięgowym, gdyby dysponowały dokumentem mogącym być podstawą wpisu (uchwała SN (7) z 15 marca 2006 r., III CZP 106/05).

Art. 626[2] § 5 k.p.c. wśród osób uprawnionych do złożenia wniosku o wpis wymienia właściciela, lecz nie oznacza to możliwości złożenia przez niego każdego wniosku. Spółdzielnia mieszkaniowa jest uprawniona do złożenia wniosku o wpis już istniejącego, obciążającego jej nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu niewpisanego do księgi, lecz nie jest uprawniona do złożenia wniosku o wpis nabywcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w miejsce zbywcy. W procesie o uzgodnienie treści księgi wieczystej w zakresie podmiotu, któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia nie ma legitymacji ani czynnej, ani biernej.

Uchwała SN z dnia 25 kwietnia 2023 r., III CZP 123/22​

Standard: 68546 (pełna treść orzeczenia)