Działania sądu z urzędu w sprawach działowych (art. 684 k.p.c.)
Ustalenie składu i wartość spadku (art. 684 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W sprawie o dział spadku, zgodnie z dyspozycją art. 684 kpc, Sąd z urzędu ustala skład i wartość spadku. Oznacza to w szczególności, że sąd nie jest związany twierdzeniami uczestników co do składu i wartości spadku, nie ogranicza się też do przedstawionego przez samych uczestników materiału dowodowego.
W przeciwieństwie do podstawowej zasady rządzącej procesem cywilnym, w postępowaniu nieprocesowym dotyczącym działu spadku sąd powinien, niezależnie od inicjatywy stron, dążyć do ustalenia prawdy materialnej i zgodnie ze stanem faktycznym rozstrzygnąć, co spadek obejmuje i jaką ma wartość.
Mając na względzie normę art. 684 kpc, można sformułować tezę, że w postępowaniu o dział spadku domniemanie z art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece może być obalone niezależnie od inicjatywy stron w tym zakresie – o ile ocena prawna ustalonego w sprawie stanu faktycznego na to pozwala, sąd działu może nie uwzględnić płynącego z treści księgi wieczystej domniemania.
Postanowienie SR w Przasnyszu z dnia 23 kwietnia 2015 r., I Ns 508/10
Standard: 5726 (pełna treść orzeczenia)
Obowiązkiem sądu prowadzącego postępowanie działowe jest wyjaśnienie, czy toczy się postępowanie w sprawach wymienionych w art. 618 § 1 k.p.c., a obowiązkiem sądu prowadzącego takie postępowanie jest wyjaśnienie, czy nie zostało wszczęte postępowanie działowe. Obowiązkiem zaś sądu drugiej instancji jest usunięcie stanu niezgodnego z prawem. W razie więc stwierdzenia, że spór o prawo własności przedmiotu mogącego wchodzić do spadku został wszczęty po wszczęciu postępowania działowego, należało wyrok uchylić, bez konieczności zniesienia postępowania, i przekazać sprawę sądowi prowadzącemu postępowanie o dział spadku. Jedyny wyjątek określa art. 618 § 2 zdanie trzecie k.p.c., zgodnie z którym jeżeli postępowanie o zniesienie współwłasności zostało wszczęte po wydaniu wyroku, przekazanie następuje tylko wówczas, gdy sąd drugiej instancji uchyli wyrok i sprawę przekaże do ponownego rozpoznania.
Wyrok SN z dnia 8 lutego 2012 r., V CSK 49/11
Standard: 68970 (pełna treść orzeczenia)