Obowiązek pominięcia niezgodnych z dyrektywami przepisów krajowych; bezpośrednie stosowanie dyrektywy
Zakres stosowania (art. 1 D. nr 2016/1919)
(AI) Organy krajowe są zobowiązane do pominięcia przepisów krajowych niezgodnych z dyrektywą 2016/1919 i zastosowania przepisów dyrektywy wprost, po upływie terminu implementacji.
Jeśli państwo członkowskie nie wdrożyło dyrektywy zgodnie z jej treścią, sądy i organy postępowania karnego muszą zaniechać stosowania krajowych regulacji sprzecznych z przepisami Unii. Obejmuje to również przepis art. 301 k.p.k., który dopuszcza przesłuchanie bez udziału obrońcy.
Wyrok TSUE z dnia 8 maja 2025 r., C-530/23
Standard: 89126 (pełna treść orzeczenia)
Ponieważ przepisy dyrektywy nr 2016/1919 nie zostały w pełni implementowane do krajowego porządku prawnego, należy przyjąć możliwość stosowania wprost jej postanowień o charakterze gwarancyjnym dla osób podejrzanych i oskarżonych, zgodnie z zasadą bezpośredniego skutku przepisów prawa unijnego (przyjmowaną powszechnie począwszy od wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z 5.02.1963 r. w sprawie 26/62 van Gend en Loos).
Przyjmując nawet, że w niniejszej sprawie z powodu przesłuchania podejrzanego R. Z. na policji i w prokuraturze przed wyznaczeniem mu obrońcy z urzędu, co mogło naruszać odnoszące się do procedury karnej postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1919 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie pomocy prawnej z urzędu dla podejrzanych i oskarżonych w postepowaniu karnym oraz dla osób, których dotyczy wniosek w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania, a także uchybiać prawu do obrony podejrzanego (art. 6 k.p.k.) w jego aspekcie formalnym na najwcześniejszym etapie postępowania, należy uwzględniać tę okoliczność, że zgodnie z art. 438 pkt 2 k.p.k. dla skuteczności zarzutu odwoławczego podnoszącego obrazę przepisów postępowania konieczne jest jeszcze wykazanie, że mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia. Takiego wpływu nie można stwierdzić w rozpatrywanym przypadku.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 22 września 2022 r., II AKa 230/22
Standard: 89133 (pełna treść orzeczenia)