Przedkonstytucyjne zarządzenia ministrów

W wyroku z 6 stycznia 1998 r. (U. 15/97, OTK ZU Nr 1/1998, s. 15) Trybunał Konstytucyjny uznał, że choć "nowa konstytucja wykluczyła stanowienie powszechnie obowiązującego prawa w formie zarządzeń ministrów, [to dawne] zarządzenia mogą zachowywać moc obowiązującą". Oczywiście, konieczną przesłanką zachowania tej mocy była materialna (treściowa) niesprzeczność dawnych aktów podustawowych z nową konstytucją - w przeciwnym razie albo dochodziło do derogacji takiego aktu albo pojawiała się tzw. niekonstytucyjność wtórna, wymagająca stwierdzenia w formie orzeczenia sądowego (to samo - w odniesieniu do ustaw - zob. wyrok z 8 grudnia 1999 r., SK 19/99, OTK ZU Nr 7/1999, s. 849). Natomiast nie było przeszkodą dla dalszego obowiązywania przedkonstytucyjnych zarządzeń ani to, że nowa konstytucja nie dopuszczała już zawierania w nich przepisów o powszechnie obowiązującym charakterze, ani to, że nowa konstytucja formułowała nowe, bardziej skomplikowane wymagania odnośnie redagowania upoważnień ustawowych. O ile bowiem "przy ocenie przez Trybunał Konstytucyjny treści normy prawnej miarodajny jest stan konstytucyjny z dnia orzekania, to przy ocenie kompetencji prawotwórczej do wydania przepisu i trybu jego ustanowienia - stan konstytucyjny z dnia wydania przepisu" (wyrok z 27 kwietnia 1999 r., P. 7/98, OTK ZU Nr 4/1999, s. 345). Za taką interpretacją przemawiały też unormowania zawarte w art. 241 ust. 6 konstytucji, bo skoro zobowiązywały one Radę Ministrów do ustalenia, które z dawnych zarządzeń wymagają zastąpienia przez rozporządzenia, wydane na podstawie upoważnienia ustawowego i skoro dawały one Radzie Ministrów dwa lata dla dokonania tego ustalenia, to kryło się w tym założenie, że dawne zarządzenia przejściowo zachowują moc obowiązującą, o ile treściowo nie kolidują z nową konstytucją. Art. 241 ust. 6 nie wyznaczył precyzyjnie ram czasowych tego okresu przejściowego, bo zobowiązał jedynie Radę Ministrów do przedstawienia Sejmowi stosownego projektu ustawy "w odpowiednim czasie". Uznać więc należy, że ów okres przejściowy trwać mógł do czasu uchwalenia i wejścia w życie tej ustawy.

Wyrok TK z dnia 10 kwietnia 2001 r., U 7/00, OTK 2001/3/56, Dz.U.2001/36/422

Standard: 19 (pełna treść orzeczenia)