Informowanie o sponsorowaniu w rozumieniu art. 13[1] ust. 6 u.w.t.p.a.)

Zgodnie z art. 2[1] ust. 1 pkt. 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi informację o sponsorowaniu stanowi przekaz obejmujący wyłącznie informację zawierającą nazwę sponsora lub jego znak towarowy w związku ze sponsorowaniem.

Informowanie o sponsorowaniu w rozumieniu art. 13[1] ust. 6 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - mającego charakter wyjątku względem generalnego zakazu określonego w art. 13[1] ust. 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a tym samym wykluczającego zasadność stosowania metody interpretacyjnej w postaci wykładni rozszerzającej - ogranicza się wyłącznie do podania nazwy producenta lub dystrybutora napojów zawierających do 18% alkoholu lub jego znaku towarowego, przy czym informacja ta nie może być prezentowana w telewizji przez osobę fizyczną lub z wykorzystaniem wizerunku postaci ludzkiej.

Przepis „art. 13[1] ust. 6 ustawy alkoholowej rozciąga wymóg dotyczący prezentacji informacji na wszelkie osoby fizyczne oraz wizerunek postaci ludzkiej, bez względu na jej rozpoznawalność” (zob. D. E. Harasimiuk, 3.2.5.2. Informowanie o sponsorowaniu przez producentów lub dystrybutorów napojów o zawartości alkoholu od 0,5% do 8% [w:] Zakazy reklamy towarów w prawie europejskim i polskim, Warszawa 2011, Lex/el.).

Stawiając w powołanym przepisie warunek, by w informacji o sponsorowaniu zawarta była jedynie nazwa sponsora lub jego znak towarowy, ustawodawca powtórzył zatem treść legalnej definicji informowania o sponsorowaniu zawartej w art. 2[1] pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

W informowaniu o sponsorowaniu przez producentów lub dystrybutorów napojów alkoholowych imprez masowych istotnym elementem jest wykazanie stosunku prawnego pomiędzy sponsorem a sponsorowanym, czyli istnienia instytucji sponsorowania.

W przypadku upowszechniania nazw i znaków towarowych bez wyraźnego wskazania na związek ze sponsorowaniem będziemy mieli do czynienia z reklamą napojów alkoholowych w rozumieniu ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i przez nią zabronioną” (zob. I. Skrzydło-Niżnik, G. Zalas [w:] I. Skrzydło-Niżnik, G. Zalas, Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Komentarz, Kraków 2002, art. 13[1]).

Zawarcie w części audiowizualnej prezentacji wizerunku postaci ludzkiej uniemożliwia uznanie go za informację o sponsorowaniu.

Brak jest jakichkolwiek podstaw do wyszczególnienia poszczególnych elementów przekazu na poszczególne części, tj. fragment „fabularny” i „nieaudiowizualny”, a poddawany weryfikacji przekaz handlowy winien zostać oceniony jako całość, a nie jedynie we fragmentaryczny i wybiórczy wręcz sposób, który nie znajduje umocowania – tak w judykaturze, jak i piśmiennictwie. Bez znaczenia dla jego kwalifikacji pozostaje przy tym okoliczność, w którym momencie emisji doszło do prezentacji znaku towarowego napoju alkoholowego.

Przyjęta w zaskarżonym rozstrzygnięciu interpretacja art. 13[1] ust. 6 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt. 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz art. 16b ust. 1 pkt. 2 ustawy o radiofonii i telewizji, sprowadzająca się do nieuzasadnionego przyjęcia, iż li tylko sama informacja o sponsorowaniu nie może być prezentowana przez osobę fizyczną lub z wykorzystaniem postaci ludzkich, prowadzi w istocie do wypaczenia i łatwego obejścia zakazu ustalonego w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Zaakceptowanie przyjętej przez Sąd Apelacyjny metody wykładniczej prowadzi bowiem do wniosku, iż sztuczne wyodrębnienie w ramach przekazu części ograniczonej do cech wskazanych w art. 2[1] ust. 1 pkt. 5 ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi rozciągałoby skutek na jego całość i prowadziłoby w rezultacie kwalifikacji przekazu jako informacji o sponsorowaniu, niezależnie od tego jaka treść zawarta byłaby w pozostałej jego części.

Aprobata stanowiska wyrażonego w zaskarżonym rozstrzygnięciu prowadziłaby do ze wszech miar nieakceptowalnego wniosku, iż zasadniczo każdorazowe umieszczenie w przekazie handlowym informacji zawierającą nazwę sponsora lub jego znak towarowy w związku ze sponsorowaniem, niezależnie od umiejscowionych w nim pozostałych elementów, prowadziłoby do instrumentalnego przekształcenia jego charakteru w „informowanie o sponsorowaniu”. Weryfikacji podlega natomiast nie fragment czy część emitowanego przekazu, lecz jego integralność i zespół tworzących go elementów rozumiany jako całość kompozycji przekazu, a nie jego wyodrębnione etapy i wydzielone części (zob. trafne stanowisko SA w Warszawie w wyroku z dnia 15 grudnia 2022 r., VII AGa 618/22).

Okoliczność, iż znak ten został umieszczony na planszy z napisami (przy czym został on zaprezentowany w formacie znacznie większym niż użyta czcionka dla innych informacji dotyczących imprezy) w żaden sposób nie pozwala na twierdzenie, iż nie doszło do popularyzowania znaku towarowego napoju alkoholowego.

Wyrok SN z dnia 24 października 2024 r., II NSKP 58/23

Standard: 88768 (pełna treść orzeczenia)