Skutki naruszenia przez sąd art. 321 § 1 k.p.c.

Zagadnienie skutków naruszenia przez sąd art. 321 § 1 k.p.c. jest różnie oceniane zarówno w orzecznictwie jak i nauce. W zależność od konkretnych okoliczności sprawy i etapu postępowania przyjmuje się, że może prowadzić do nieważności postępowania z powodu niemożności obrony praw przez stronę czy też uczestnika postępowania, może też być kwalifikowane jako uchybienie procesowe, które miało wpływ na wynik sprawy.

Strona, która poddaje pod osąd swoje żądanie, ma prawo oczekiwać zgodniej z prawem wypowiedzi o zgłoszonym żądaniu. Z kolei strona przeciwna, kierując się treścią zgłoszonego roszczenie i będącego jego wynikiem rozstrzygnięcia, odpowiednio kształtuje swoją obronę. Jeżeli przeto uczestnicy w apelacjach zakwestionowali rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji, to zgodnie z przepisami k.p.c. dotyczącymi apelacji mogli zasadnie oczekiwać odniesienia się przez sąd do podniesionych w tych apelacjach zarzutów i wyjaśnienia czy były one uzasadnione czy nie i dlaczego.

Merytoryczna zmiana postanowienia sądu pierwszej instancji przez orzeczenie o żądaniu, które nie było przedmiotem postępowania, stworza sytuacje, w której zasadnie można przyjąć, że Sąd drugiej instancji nie rozpoznał istoty sprawy

Postanowienie SN z dnia 9 września 2020 r., II CSK 250/20

Standard: 88606 (pełna treść orzeczenia)