Odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących rzeczy (art. 1 ust. 2 u.o.z.)

Ustawodawca uchwalając ustawę o ochronie zwierząt i przyjmując, że zwierzę nie jest rzeczą, chciał zagwarantować humanitarne traktowanie zwierząt, także bezdomnych. Dlatego m. in. nakazał gminie zapewnienie opieki wobec bezdomnych zwierząt. Środkiem do tego celu, jak trafnie wskazuje skarżący, jest m. in. wyłapywanie takich zwierząt. Jednakże kwestie regulacji trybu i sposobu nabycia praw do zwierzęcia pozostają poza ramami przedmiotowej ustawy.

Szczególne uregulowanie dotyczące opieki nad zwierzęciem i penalizacji zaniechania sprawowania opieki nad zwierzęciem, nie zmienia zasad uregulowanych w kc, o czym świadczy wyraźne odesłanie zawarte w art. 1 ust. 2 ustawy o ochronie zwierząt. Jak już podkreślano, jest to odesłanie z zastrzeżeniem "odpowiedniości".

Odpowiednie zastosowanie przepisów (do czego nawiązuje treść art. 1 ust. 2 ustawy o ochronie zwierząt) nakazuje przy ich interpretacji uwzględnienie ewentualnych różnic między instytucjami, do których należy przepis odsyłający i przepis odesłania. W rezultacie odpowiednie zastosowanie przepisu może polegać na jego zastosowaniu wprost, zastosowaniu z odpowiednimi modyfikacjami lub na odmowie jego zastosowania ze względu na występujące różnice (zob. Lech Morawski, Zasady wykładni prawa, Toruń 2006 str. 215)

Wyrok NSA z dnia 3 listopada 2011 r., II OSK 1628/11

Standard: 88335 (pełna treść orzeczenia)

Ustawodawca odsyła do odpowiedniego stosowania do zwierząt przepisów o rzeczach we wszystkich sprawach nieuregulowanych w ustawie o ochronie zwierząt. Odesłanie to dotyczy zatem nie tylko obrotu zwierzętami, ale również podatków, te bowiem w ustawie o ochronie zwierząt uregulowane nie są.

Zwierzę, z mocy art. 1 ust.1 ustawy o ochronie zwierząt nie jest rzeczą w rozumieniu art. 45 k.c. Jednak ustawa ta jednocześnie nakazuje stosowanie w sprawach w niej nieuregulowanych odpowiednie stosowanie do zwierząt przepisów o rzeczach.

Odpowiednie stosowanie ma przede wszystkim zastosowanie w odniesieniu do kwestii dotyczącej sytuacji prawnorzeczowej zwierząt i obrotu nimi ( por. K.Skowrońska-Bocian w:Kodeks cywilny. Komentarz, praca zbiorowa pod red. K.Pietrzykowskiego, t.I, s. 137, Warszawa 1999). Ustawa nie zabrania sprzedaży zwierząt gospodarskich (zdefiniowanych w art. 4 pkt 18 u.o.z.) i domowych ( zdefiniowanych w art. 4 pkt 17 u.o.z.). Mogą one zatem być przedmiotem swobodnego obrotu, przy jego wykonaniu zachowane jedynie muszą być warunki wynikające z tej ustawy dotyczące humanitarnego traktowania zwierząt, m.in.. opieki nad nimi czy transportu ( por. W.J.Katner, komentarz do art. 45, pkt 56-60 w : B.Giesen, W.J.Katner, P.Księżak, B. Lewaszkiewicz- Petrykowska, R.Majda, E.Michniewicz-Broda, T.Pajor, U.Promińska, M.Pyziak- Szafnicka, W.Robaczyński, M.Serwach, Z.Świderski, M.Wojewoda, Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, Lex 2009).

Nie ma zatem prawnych przeszkód, aby koń był przedmiotem sprzedaży. Do umowy takiej stosować się będzie przepisy Kodeksu cywilnego. Stosowanie to ma być odpowiednie, co w tym przypadku będzie stosowaniem przepisów wprost, ustawa o ochronie zwierząt nie zawiera bowiem żadnych przepisów szczególnych w tym zakresie, wymagających uwzględnienia przy odpowiednim stosowaniu przepisów dotyczących sprzedaży rzeczy. 

Wyrok NSA z dnia 31 maja 2011 r., II FSK 77/10

Standard: 88303 (pełna treść orzeczenia)