Wymóg wykazania dokumentami w zeznaniu podatkowym ciężarów i długów spadku

Z rozporządzenia w sprawie zeznania podatkowego, składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn, które to rozporządzenie wydano na podstawie upoważnienia ustawowego, zawartego w art. 17a ust. 4 u.p.s.d., wynika powinność udokumentowania w zeznaniu podatkowym istniejących długów i ciężarów spadku.

Zasada ta niewątpliwie nie ma charakteru bezwzględnego i sama w sobie nie wyklucza w ogóle możliwości wykazywania istnienia obciążających spadek długów i ciężarów innymi dowodami, niemniej z preferencją dla dowodu z dokumentów. Taka specyfika postępowania dowodowego w omawianym przypadku znajduje uzasadnienie w jego charakterze, jako odnoszącym się do zdarzeń dotyczących majątku osoby zmarłej, nie mogącej ich potwierdzić, ale także zanegować. Należy dodać, że dokumentami winno być wykazane zwłaszcza poniesienie przez spadkobiercę wydatków pomniejszających masę spadkową, zarówno dlatego, że obowiązkiem otrzymującego świadczenie pieniężne jest jego pokwitowanie, co potwierdza także praktyka obrotu, jak i dlatego, że są to okoliczności wiadome wyłącznie temu spadkobiercy i korzystnie wpływające na jego sytuację prawnopodatkową.

Stosownie do art. 191 O.p., czy określona okoliczność została udowodniona, organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego w sprawie materiału. Z kolei okoliczność, że ustalenia te są dla skarżącej niekorzystne, sama w sobie nie może świadczyć o naruszeniu wynikającej z art. 120 O.p. zasady działania organów podatkowych na podstawie przepisów prawa, wynikającej z art. 121 O.p. zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych i informowania podatnika o pozostających w związku z przedmiotem postępowania przepisach prawa podatkowego, czy też wynikającej z art. 122 O.p. zasady prawdy obiektywnej. 

Wyrok NSA z dnia 19 stycznia 2018 r., II FSK 44/16

Standard: 88035 (pełna treść orzeczenia)