Koszty postępowania związane ze sporządzeniem spisu inwentarza (art. 637 k.p.c.)

Sad Rejonowy w Białymstoku postanowił wykonanie spisu inwentarza zlecić właściwemu miejscowo Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku, zaś koszty postępowania związane ze sporządzeniem spisu inwentarza nakazać pobrać z majątku spadkowego. Sąd Rejonowy zlecający spis inwentarza postanowił jednocześnie o sposobie rozliczenia przyszłych kosztów tego postępowania. Problem powstał na tle rozumienia tego ogólnego sformułowania czy uprawnia ono Komornika do wszelkich działań zmierzających do zaspokojenia kosztów tego postępowania czy też na pobranie pieniędzy z rachunku bankowego spadkodawcy potrzebna jest odrębna szczegółowa decyzja Sądu.

W ocenie Sądu klauzula ogólna nakazująca pobranie z majątku spadkowego kosztów postępowania nie uprawnia komornika sądowego do podejmowania wszelkich czynności zmierzających do zaspokojenia kosztów postępowania. Nie daje ona Komornikowi Sądowemu możliwości decydowania o sposobie zaspokojenia kosztów z majątku spadkowego skoro wskazuje różne formy zmierzające do tego celu i decyzję w tym przedmiocie pozostawia sądowi zarządzającemu spis inwentarza.

W ocenie Sądu komornik sam nie może zdecydować o sprzedaży przedmiotów spadkowych ani o pobraniu pieniędzy z rachunku bankowego spadkodawcy. Do takich czynności potrzebne jest szczególne postanowienie Sądu prowadzącego sprawę o spis inwentarza, zaś komornik jedynie je wykonuje.

Reasumując zatem ogólne postanowienie o nakazaniu pobrania kosztów z majątku spadkowego powinno być uszczegółowione przez wskazanie w jaki sposób to pobranie ma nastąpić. Bez znaczenia pozostaje chwila, w której sąd zlecający spis inwentarza o tym postanowi czy w postanowieniu zarządzającym spis, czy w chwili ustalenia przez komornika sądowego kosztów tego postępowania. W drugim przypadku znane są wysokość tych kosztów oraz majątek spadkowy, a zatem okoliczności, które pozwalają na podjęcie decyzji dostosowanej do okoliczności rozpoznawanego przypadku.

Prawidłowe było zatem postanowienie o zakończeniu postępowania o sporządzenie spisu inwentarza, następnym bowiem działaniem jest wezwanie skierowane przez Komornika Sądowego do sądu zlecającego spis inwentarza do określenia sposobu pobrania kosztów spisu inwentarza z majątku spadkowego, dopiero po otrzymaniu odpowiedniego stanowiska sądu komornik powinien przeprowadzić czynności w zakresie ściągnięcia kosztów z majątku spadkowego.

Postanowienie SR w Białymstoku z dnia 5 marca 2015 r. II Co 433/15

Standard: 5388 (pełna treść orzeczenia)