Termin przedawnienia karalności przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni

Prawidłowa wykładania przepisu art. 101 § 2 k.k., która nie może być oderwana od treści art. 52 § 2 k.p.k. i art. 98 k.r.i.o., prowadzi do konstatacji, że bieg rocznego terminu przedawnienia karalności przestępstw prywatnoskargowych w sytuacji, gdy pokrzywdzonym jest osoba małoletnia, winien być liczony od momentu, kiedy o osobie sprawcy dowiedziała się osoba, która jest przedstawicielem dziecka na gruncie postępowania karnego, a więc - przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje (art. 52 § 2 k.p.k.). W przypadku, gdy dziecko nie może być reprezentowane przez któregokolwiek z rodziców z przyczyn wyrażonych w art. 98 § 2 k.r.i.o., osobą taką będzie kurator ustanowiony przez sąd rodzinny w trybie art. 99 § 1 k.r.i.o.

Przepis art. 101 § 2 k.k. nie rozstrzyga, jak należy obliczyć termin przedawnienia karalności przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni. Zgodnie z tym przepisem karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia, ale z przepisów prawa karnego procesowego wynika z kolei, iż pokrzywdzony małoletni nie ma zdolności procesowej, nie może samodzielnie czynić użytku ze swoich uprawnień, w tym prawa do złożenia skargi prywatnej. W jego imieniu i na jego rzecz działać mogą jedynie osoby wymienione w art. 52 § 2 k.p.k., zatem przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pozostaje małoletni, także kurator ustanowiony w sprawie przez sąd rodzinny na mocy art. 99 § 1 k.r.i.o. w zw. z art. 98 § 2 pkt 2 k.r.i.o.

Wyrok SN z dnia 5 lutego 2025 r., IV KK 10/24

Standard: 86767 (pełna treść orzeczenia)