Skutki przesłuchania świadka z naruszeniem prawa oskarżonego do adwokata; ponowne przesłuchanie świadka i jego zakres (art. 3 D. 2013/48)

Osoby, która uzyskała powtórzenie w swojej obecności czynności dokonanych podczas rozpraw, na które nie mogła się stawić, nie można postrzegać jako nieobecnej na rozprawie [wyrok z dnia 13 lutego 2020 r., TX i UW, C-688/18].

W celu zagwarantowania poszanowania prawa do rzetelnego procesu i prawa do obrony powtórne przesłuchanie świadka oskarżenia należy przeprowadzić w warunkach umożliwiających oskarżonemu odpowiednią możliwość zakwestionowania obciążających go zeznań i zadania pytań ich autorowi

Wykonywanie przez oskarżonego z prawa do obrony można uznać za konkretne i skuteczne, jeśli w sytuacji, gdy przesłuchanie świadka oskarżenia przed sądem karnym odbyło się bez obecności adwokata oskarżonego z przyczyn od niego niezależnych, adwokat ten miał możliwość swobodnego zadawania pytań temu świadkowi, w oparciu o protokół przesłuchania przeprowadzonego pod jego nieobecność, podczas dodatkowego przesłuchania. Nie ma zatem potrzeby powtarzania w całości przesłuchania, które odbyło się pod jego nieobecność.

W niniejszej sprawie z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika, że ze względów zdrowotnych DD nie mógł uczestniczyć w rozprawie, która odbyła się w dniu 18 grudnia 2020 r. i w trakcie której przesłuchano świadka YAR. DD otrzymał jednak odpis protokołu tego przesłuchania, a następnie miał możliwość swobodnego zadawania pytań temu świadkowi na kolejnym posiedzeniu, które odbyło się w dniu 22 lutego 2021 r. W konsekwencji, z zastrzeżeniem weryfikacji przez sąd odsyłający, należy stwierdzić, że w ten sposób naruszenie prawa DD do obecności na rozprawie, zapisanego w art. 8 ust. 1 dyrektywy 2016/343, zostało usunięte.

Artykuł 8 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/343 należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji gdy w celu zapewnienia poszanowania prawa oskarżonego do obecności na rozprawie i jego prawa dostępu do adwokata sąd krajowy przeprowadza dodatkowe przesłuchanie świadka oskarżenia, ponieważ z przyczyn od nich niezależnych oskarżony i jego adwokat nie mogli uczestniczyć w poprzednim przesłuchaniu tego świadka, wystarczy, by oskarżony i jego adwokat mogli swobodnie zadawać pytania temu świadkowi, pod warunkiem że przed tym dodatkowym przesłuchaniem oskarżony i jego adwokat otrzymali odpis protokołu poprzedniego przesłuchania tego samego świadka. W tych okolicznościach nie ma potrzeby powtarzania w całości przesłuchania, które odbyło się pod nieobecność oskarżonego i jego adwokata, i unieważnienia w ten sposób czynności procesowych dokonanych w toku tamtego przesłuchania.

Wyrok SN z dnia 15 września 2022 r., C-347/21

Standard: 84370 (pełna treść orzeczenia)