Wymóg niezwłocznego przyznania wynagrodzenia i należności (art. 93 ust. 2 u.k.s.c.)

W odniesieniu do biegłego, który na podstawie art. 89 i n. u.k.s.c. oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz.U. z 2024 r., poz. 627), może żądać wynagrodzenia za wykonaną opinię, ustawodawca postanowił, że wynagrodzenie ma mu być wypłacone niezwłocznie (art. 93 ust. 2 u.k.s.c.), z zaliczki pochodzącej od strony, a gdyby była niewystarczająca - pozostałą kwotę dla biegłego wykłada tymczasowo Skarb Państwa, po czym sąd, przed którym sprawa toczyła się, powinien w odrębnym postanowieniu orzec, która strona i w jakim stosunku powinna zwrócić Skarbowi Państwa wyłożoną resztę wynagrodzenia biegłego (orz. SN z 7 sierpnia 1969 r., II CZ 76/79).

Z art. 93 ust. 2 u.k.s.c. wynika przy tym obowiązek niezwłocznego wypłacenia należności przyznanej kuratorowi tytułem wynagrodzenia.

Wprawdzie ustawodawca nie wypowiedział się o tym wyraźnie, jednak także wniosek pełnomocnika z urzędu, którego umocowanie w związku ze śmiercią strony wygasło przed zakończeniem postępowania w instancji, sąd powinien rozpoznać niezwłocznie, tak samo jak wymienione wyżej wnioski biegłego, kuratora, czy wszystkie inne wnioski składane w toku postępowania przez strony i osoby zaangażowane w czynności procesowe. Nie można wymagać, by pełnomocnik z urzędu, którego umocowanie do działania za zmarłą stronę wygasło, oczekiwał na należne mu wynagrodzenie aż zakończoną się czynności procesowe, na które nie ma już żadnego wpływu i o których nie jest informowany. Nie sposób znaleźć racji za dopuszczalnością odmiennego traktowania podmiotów będących w podobnej sytuacji prawnej i procesowej. Akceptacja takiego stanu rzeczy mogłaby skutkować naruszeniem konstytucyjnej zasady równości przewidzianej w art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Uchwała SN z dnia 16 października 2024 r., III CZP 14/24

Standard: 84275 (pełna treść orzeczenia)