Ustanowienie pełnomocnika przez przedstawiciela ustawowego dla osoby fizycznej niemającej zdolności procesowej

Wbrew literalnemu brzmieniu art. 86 k.p.c. przepis ten nie stanowi podstawy do ustanowienia przez przedstawiciela ustawowego pełnomocnika procesowego tylko „wyłącznie dla siebie”.

Zgodnie z art. 66 k.p.c. osoba fizyczna niemająca zdolności procesowej może podejmować czynności procesowe tylko przez swego przedstawiciela ustawowego. Oczywiste jest, że dla osoby fizycznej niemającej zdolności procesowej pełnomocnika ustanawia przedstawiciel ustawowy.

W konsekwencji treści art. 86 k.p.c. nie należy odczytywać – co do zasady – w ten sposób, że pełnomocnik procesowy ustanowiony przez przedstawiciela ustawowego działa w jego imieniu i na jego rzecz. Z tego przepisu wynika natomiast m.in., kto udziela pełnomocnictwa procesowego w imieniu osób fizycznych niemających zdolności procesowej. Stosunek zachodzący zatem między przedstawicielem ustawowym a osobą fizyczną będącą stroną procesu jest ścisły. W istocie przedstawiciel ustawowy w toku procesu podejmuje czynności jedynie na rzecz i w imieniu np. małoletniej strony.

Wszelkie czynności podejmowane przez pełnomocnika procesowego wywołują bezpośrednio skutki prawne w sferze prawnej samej strony, a nie jej przedstawiciela ustawowego, chyba że chodzi o czynność dotyczącą tego przedstawiciela. Ustanowienie dla strony pełnomocnika procesowego przez jej przedstawiciela ustawowego wywołuje tożsame skutki z ustanowieniem pełnomocnika przez samą stronę, gdyż przedstawiciel ustawowy strony – działając w jej imieniu i na jej rzecz jako mocodawcy – może ustanowić w postępowaniu cywilnym pełnomocnika procesowego umocowanego do działania w imieniu i na rachunek strony.

Uchwała SN z dnia 8 października 2024 r., III CZP 16/24

Standard: 84261 (pełna treść orzeczenia)