Przetwarzanie danych osobowych przez prokuraturę dla celów wykonania przez stronę prawa do obrony w ramach skargi o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej państwa

W wypadku gdy skarga o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej państwa jest oparta na naruszeniach zarzucanych prokuraturze w ramach wykonywania jej zadań w zakresie postępowania karnego, takie przetwarzanie danych osobowych można uznać za zgodne z prawem, jeśli jest niezbędne do wykonywania zadania realizowanego w interesie publicznym w rozumieniu art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. e) tego rozporządzenia, związanego z ochroną interesów prawnych i majątkowych państwa powierzoną prokuraturze w ramach tego postępowania na podstawie prawa krajowego, pod warunkiem że wspomniane przetwarzanie danych spełnia wszystkie mające zastosowanie wymogi przewidziane we wspomnianym rozporządzeniu.

RODO ma zastosowanie do przetwarzania danych osobowych przeprowadzanego przez prokuraturę państwa członkowskiego dla celów wykonania przez nią prawa do obrony w ramach skargi o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej państwa, gdy, po pierwsze, powiadamia ona właściwy sąd o istnieniu akt spraw dotyczących osoby fizycznej będącej stroną postępowania dotyczącego tej skargi, wszczętych dla celów wskazanych w art. 1 ust. 1 dyrektywy 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, i, po drugie, przekazuje ona te akta spraw temu sądowi.

Gdy do prokuratury należy obrona interesów prawnych i majątkowych państwa w postępowaniu dotyczącym skargi o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej związanej z działaniami lub zachowaniem tego organu publicznego w ramach wykonywania zadań realizowanych w interesie publicznym powierzonych mu w dziedzinie karnej, obrona tych interesów może stanowić na mocy prawa krajowego zadanie realizowane w interesie publicznym w rozumieniu art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. e) wspomnianego rozporządzenia.

Po pierwsze, poprzez wykonywanie uprawnień procesowych przyznanych mu jako stronie pozwanej wspomniany organ publiczny zapewnia bowiem ochronę pewności prawa związanej z czynnościami dokonanymi i decyzjami przyjętymi w interesie publicznym, które kwestionuje strona skarżąca. Przedstawione przez ten organ stanowiska dotyczące zarzutów i argumentów strony skarżącej mogą w danym wypadku prowadzić do uniknięcia ryzyka uniemożliwienia przez te zarzuty i argumenty skutecznego stosowania przepisów należącego do jego zadań, których nieprawidłowe wykonanie mu zarzucono.

Po drugie, poprzez zarzuty i argumenty przedstawione w ramach obrony ów organ publiczny może wykazać, gdy taka sytuacja ma miejsce, ewentualnie bezzasadny lub nadmierny charakter żądań odszkodowawczych strony skarżącej, w szczególności w celu uniknięcia sytuacji, w której wykonywanie zadań realizowanych w interesie publicznym kwestionowane w ramach skargi o stwierdzenie odpowiedzialności byłoby utrudnione ze względu na perspektywę powództw odszkodowawczych, gdy wykonywanie tych zadań może naruszać interesy jednostek.

W tym względzie bez znaczenia jest okoliczność, że w postępowaniu dotyczącym skargi o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej państwa prokuratura ma jako strona pozwana status równy ze statusem pozostałych stron i nie wykonuje prerogatyw władzy publicznej – inaczej niż ma to miejsce w ramach wykonywania zadań w dziedzinie karnej.

Przetwarzanie przez prokuraturę państwa członkowskiego danych osobowych – pierwotnie zgromadzonych i przetwarzanych dla realizacji jednego lub kilku celów wskazanych w art. 1 ust. 1 dyrektywy 2016/680 – w celu zapewnienia obrony państwa w postępowaniu dotyczącym skargi o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej za szkody wyrządzone z winy tej prokuratury przy wykonywaniu jej zadań może co do zasady być objęte nie zakresem stosowania art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. f) RODO, lecz raczej zakresem stosowania art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. e) RODO.

94      Ponadto nie można wykluczyć, że gdy w celu zapewnienia obrony państwa w postępowaniu dotyczącym skargi o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej prokuratura państwa członkowskiego przekazuje dane osobowe właściwemu sądowi na jego wezwanie, przekazanie to również może być objęte zakresem stosowania art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. c) RODO, gdy na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego wspomniana prokuratura ma obowiązek uwzględnić takie wezwanie.

W tych okolicznościach, aby ustalić, czy przetwarzanie danych osobowych takie jak rozpatrywane w postępowaniu głównym jest objęte zakresem stosowania przepisów art. 6 ust. 1 akapit pierwszy RODO, sąd odsyłający powinien zbadać, czy zgodnie z art. 6 ust. 3 tego rozporządzenia w prawie krajowym zdefiniowano, po pierwsze, podstawę takiego przetwarzania i, po drugie, cele tego przetwarzania lub, co się tyczy tego art. 6 ust. 1 akapit pierwszy lit. e), czy to przetwarzanie jest niezbędne dla wykonywania przez prokuraturę jej zadania realizowanego w interesie publicznym.

Sąd odsyłający powinien określić, czy ujawnienie przez prokuraturę informacji dotyczących podmiotu wnoszącego skargę o stwierdzenie odpowiedzialności odszkodowawczej, zawartych w aktach spraw wszczętych w sprawach innych niż sprawa, której dotyczy ta skarga, spełnia pozostałe wymogi przewidziane w RODO, a w szczególności wymogi wynikające z zasady „minimalizacji danych” wskazanej w art. 5 ust. 1 lit. c) RODO, zgodnie z którą dane osobowe powinny być adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane, i która wyraża zasadę proporcjonalności. Ponadto sąd odsyłający powinien zbadać, czy to przetwarzanie danych osobowych zostało przeprowadzone z poszanowaniem odpowiednich gwarancji, w szczególności zapewnienia możliwości skutecznego komentowania informacji i dowodów przedstawionych w tych ramach przez prokuraturę, lecz również zgodnie z art. 21 ust. 1 RODO sprzeciwienia się przekazaniu tych informacji i dowodów właściwemu sądowi, z zastrzeżeniem ograniczeń tego prawa sprzeciwu przewidzianych w ustawodawstwie krajowym zgodnie z art. 23 ust. 1 tego rozporządzenia.

Wyrok TSUE z dnia 8 grudnia 2022 r., C-180/21

Standard: 84145 (pełna treść orzeczenia)