Żądanie usunięcia z listy wyników wyszukiwania grafiki opatrzonej imieniem i nazwiskiem osoby fizycznej, która ilustruje artykuł

Art. 17 ust. 3 lit. a) RODO należy interpretować w ten sposób, iż w ramach dokonywania wyważenia między prawami, o których mowa z jednej strony w art. 7 i 8 karty i z drugiej strony w art. 11 karty, którego to wyważenia należy dokonać w celu przeanalizowania skierowanego do operatora wyszukiwarki żądania usunięcia z listy wyników wyszukiwania grafiki mającego za punkt wyjścia imię i nazwisko osoby fizycznej przedstawiających tę osobę zdjęć wyświetlanych w postaci miniatur, wartość informacyjna tych zdjęć powinna być uwzględniana niezależnie od kontekstu ich publikacji na stronie internetowej, z której pochodzą, niemniej jednak z uwzględnieniem wszystkich treści, które bezpośrednio towarzyszą wyświetlaniu tych zdjęć w wynikach wyszukiwania i które mogą stanowić wyjaśnienie wartości informacyjnej tych zdjęć.

Przeprowadzone za pomocą wyszukiwarki internetowej wyszukiwanie grafiki mające za punkt wyjścia imię i nazwisko danej osoby podlega zasadom takim samym jak zasady mające zastosowanie do wyszukiwania stron internetowych i zawartych w nich informacji.

 Wyświetlanie na liście wyników wyszukiwania grafiki zdjęć osób fizycznych w postaci miniatur stanowi przetwarzanie danych osobowych, w odniesieniu do którego operator wyszukiwarki pełniący rolę „administratora danych” lub „administratora” w rozumieniu, odpowiednio, art. 2 lit. d) dyrektywy 95/46 i art. 4 pkt 7 RODO, winien odpowiadać – w granicach jego odpowiedzialności, kompetencji i możliwości – za przestrzeganie wymogów określonych w tych przepisach.

Zadane pytanie dotyczy szczególnego sposobu wyszukiwania grafiki oferowanego przez niektóre wyszukiwarki, takie jak ta będąca przedmiotem sprawy w postępowaniu głównym, za pomocą której internauta może wyszukiwać wszelkiego rodzaju informacje, które występują w postaci graficznej (zdjęcia, reprodukcje obrazów, rysunki, grafiki, tabele itp.). Podczas takiego wyszukiwania wyszukiwarka generuje listę wyników składających się z miniatur odsyłających za pomocą linków do stron internetowych, na których znajdują się zarówno wyrażenia użyte do wyszukiwania, jak i znajdujące się na tej liście treści graficzne.

Ze względu na to, że zawarcie na wyświetlanej liście wyników wyszukiwania mającego za punkt wyjścia imię i nazwisko danej osoby linków do strony internetowej i zawartych na niej informacji dotyczących tej osoby znacznie ułatwia dostęp do tych informacji każdemu internaucie prowadzącemu wyszukiwanie dotyczące tej osoby i może odgrywać decydującą rolę w rozpowszechnianiu owych informacji, to ujęcie informacji na takiej liście może stanowić poważniejszą ingerencję w prawo podstawowe do poszanowania życia prywatnego osoby, której dane dotyczą, niż publikacja dokonana przez wydawcę tej strony internetowej (wyrok z dnia 13 maja 2014 r., Google Spain i Google, C-131/12). Tym bardziej ma to miejsce w przypadku wyświetlania, po przeprowadzeniu wyszukiwania mającego za punkt wyjścia imię i nazwisko danej osoby, przedstawiających tę osobę zdjęć w postaci miniatur, ponieważ owo wyświetlanie może stanowić szczególnie poważną ingerencję w usankcjonowane w art. 7 i 8 karty prawa do poszanowania życia prywatnego i do ochrony danych osobowych tej osoby.

Wizerunek jednostki jest jednym z głównych atrybutów jej osobowości, ponieważ wyraża jej oryginalność i pozwala odróżnić ją od innych osób. Prawo osoby do ochrony swego wizerunku stanowi jeden z warunków samorealizacji osoby i opiera się co do zasady na założeniu, że ma ona kontrolę nad swoim wizerunkiem, w szczególności możliwość odmówienia jego rozpowszechniania. Wynika z tego, że o ile wolność wypowiedzi i informacji niewątpliwie obejmuje publikowanie zdjęć, o tyle ochrona prawa danej osoby do prywatności nabiera w tym kontekście szczególnego znaczenia, zważywszy na to, że zdjęcia mogą przekazywać szczególnie osobiste, a nawet intymne informacje na temat jednostki lub jej rodziny (zob. podobnie wyrok ETPC z dnia 7 lutego 2012 r., Von Hannover przeciwko Niemcom).

W sytuacji, gdy do operatora wyszukiwarki skierowano żądanie usunięcia linków zmierzające do usunięcia z listy wyników wyszukiwania mającego za punkt wyjścia imię i nazwisko danej osoby przedstawiających tę osobę zdjęć w postaci miniatur, operator ten musi sprawdzić, czy owo wyświetlanie zdjęć jest niezbędne do wykonywania przez internautów – potencjalnie zainteresowanych uzyskaniem dzięki takiemu wyszukiwaniu dostępu do tych zdjęć – prawa do wolności informacji, chronionej na mocy art. 11 karty.

Wkład w debatę publiczną stanowi czynnik o zasadniczym znaczeniu, który należy uwzględnić przy wyważaniu sprzecznych praw podstawowych, dokonywanym dla oceny tego, czy pierwszeństwo należy przyznać przysługującym osobie, której dane dotyczą, prawu do poszanowania życia prywatnego i prawu do ochrony danych osobowych, czy też raczej prawom do wolności wypowiedzi i informacji.

W zakresie zaś, w jakim wyszukiwarka wyświetla zdjęcia danej osoby poza kontekstem, w jakim są one publikowane na stronie internetowej, do której odsyłają linki, najczęściej w celu zilustrowania treści zawartych w tej stronie, należy ustalić, czy kontekst ten winien jednak zostać uwzględniony przy wyważaniu sprzecznych ze sobą praw i interesów, jakiego należy dokonać.

Kwestia tego, czy ta ocena winna obejmować również treść strony internetowej, na której zamieszczono zdjęcie, którego wyświetlania w postaci miniatury dotyczy żądanie usunięcia, zależy od przedmiotu danego przetwarzania i charakteru tego przetwarzania.

Publikacja zdjęcia jako środka komunikacji pozawerbalnej może mieć większy wpływ na internautów niż publikacje w postaci tekstowej. Zdjęcia te są bowiem jako takie ważnym środkiem służącym do przyciągania uwagi internautów i mogą budzić zainteresowanie dostępem do ilustrowanych przez nie artykułów. W szczególności zaś ze względu na okoliczność, że zdjęcia często można różnie interpretować, ich wyświetlanie na liście wyników wyszukiwania w postaci miniatur może, prowadzić do szczególnie poważnej ingerencji w przysługujące danej osobie prawo do ochrony jej wizerunku, co należy wziąć pod uwagę w ramach wyważenia sprzecznych praw i interesów. W związku z tym należy dokonać odrębnego wyważenia sprzecznych ze sobą praw i interesów w zależności od tego, czy rozpatrywane są, z jednej strony, opatrzone zdjęciami artykuły opublikowane przez wydawcę strony internetowej, które to zdjęcia, umieszczone w ich pierwotnym kontekście, ilustrują informacje podane w tych artykułach i wyrażone w nich opinie, a z drugiej strony – zdjęcia wyświetlane przez operatora wyszukiwarki w postaci miniatur na liście wyników wyszukiwania poza kontekstem, w którym zostały one opublikowane.

Nie tylko względy uzasadniające publikację danych osobowych na stronie internetowej nie muszą wcale pokrywać się z tymi mającymi zastosowanie do działalności wyszukiwarek internetowych, lecz również że nawet jeśli sytuacja taka zachodzi, to efekt wyważenia wchodzących w grę praw i interesów, jakiego należy dokonać, może być różny w zależności od tego, czy w grę będzie wchodzić przetwarzanie dokonywane przez operatora wyszukiwarki internetowej, czy też e przez wydawcę tej strony internetowej, gdyż, po pierwsze, słuszne interesy uzasadniające to przetwarzanie mogą różnić się między sobą, i po drugie, przetwarzanie to nie zawsze musi mieć w obu przypadkach dla osoby, której dane dotyczą, a zwłaszcza dla jej prywatności, takie same skutki (wyrok z dnia 13 maja 2014 r., Google Spain i Google, C-131/12).

Poprzez wyszukanie zdjęć osób fizycznych opublikowanych w Internecie i wyświetlenie ich w wynikach wyszukiwania grafiki w postaci miniatur, niezależnie od treści, które one ilustrują, operator wyszukiwarki oferuje usługę, w ramach której dokonuje przetwarzania danych osobowych w sposób niezależny i odrębny zarówno od przetwarzania danych przez wydawcę strony internetowej, z której pochodzą zdjęcia, jak i od przetwarzania danych w ramach odsyłania do tej strony, za które ten operator jest również odpowiedzialny.

W konsekwencji należy przeprowadzić osobną ocenę prowadzonej przez operatora wyszukiwarki działalności polegającej na wyświetlaniu wyników wyszukiwania grafiki w postaci miniatur, ponieważ wynikające z takiej działalności dodatkowe naruszenie praw podstawowych może być szczególnie intensywne z powodu mającego miejsce podczas wyszukiwania mającego za punkt wyjścia imię i nazwisko danej osoby łączenia w jedną całość wszystkich dotyczących jej informacji, które znajdują się w Internecie. W ramach tej osobnej oceny należy uwzględnić okoliczność polegającą na tym, że wyświetlanie w Internecie zdjęć w postaci miniatur stanowi samo w sobie zamierzony przez internautę wynik, niezależnie od tego, jaka będzie jego późniejsza decyzja co do tego, czy przejdzie on na stronę internetową, z której pochodzą treści graficzne, czy też nie.

Należy dodać, że takie szczególne wyważenie, w ramach którego uwzględniony zostaje autonomiczny charakter przetwarzania dokonywanego przez operatora wyszukiwarki, pozostaje bez uszczerbku dla ewentualnego znaczenia treści, jakie mogą bezpośrednio towarzyszyć wyświetlaniu danego zdjęcia w wykazie wyników wyszukiwania, ponieważ takie treści mogą stanowić dla opinii publicznej wyjaśnienie wartości informacyjnej tego zdjęcia i tym samym mieć wpływ na wyważenie wchodzących w grę praw i interesów.

Wyrok TSUE z dnia 8 grudnia 2022 r., C-460/20

Standard: 84100 (pełna treść orzeczenia)