Swoboda państw członkowskich w ustalaniu przesłanek materialnych nałożenia kary pieniężnej (art. 83 RODO)

W braku szczególnych przepisów proceduralnych w RODO, do porządku prawnego każdego państwa członkowskiego należy określenie, z zastrzeżeniem poszanowania zasad równoważności i skuteczności, zasad dotyczących działań mających na celu zapewnienie ochrony uprawnień, jakie podmioty prawa wywodzą z przepisów tego rozporządzenia [zob. podobnie wyrok z dnia 4 maja 2023 r., Österreichische Post, C-300/21]. Jednakże nic w brzmieniu art. 83 ust. 1–6 RODO nie pozwala uznać, że prawodawca Unii zamierzał pozostawić państwom członkowskim zakres uznania w odniesieniu do przesłanek materialnych, które organ nadzorczy powinien spełnić, gdy postanawia nałożyć administracyjną karę pieniężną na administratora danych za naruszenie, o którym mowa w ust. 4–6 tego artykułu.

Prawdą jest, że z jednej strony art. 83 ust. 7 RODO przewiduje, że każde państwo członkowskie może określić, czy i w jakim zakresie administracyjne kary pieniężne można nakładać na organy i podmioty publiczne ustanowione w tym państwie członkowskim. Z drugiej strony z art. 83 ust. 8 tego rozporządzenia, odczytywanego w świetle jego motywu 129, wynika, że wykonywanie przez organ nadzorczy uprawnień powierzonych mu na mocy tego artykułu podlega odpowiednim zabezpieczeniom proceduralnym zgodnie z prawem Unii i prawem państwa członkowskiego, obejmującym prawo do skutecznego sądowego środka ochrony prawnej i rzetelnego procesu. 

Okoliczność, że wspomniane rozporządzenie daje w ten sposób państwom członkowskim możliwość ustanowienia wyjątków w stosunku do organów publicznych i podmiotów publicznych mających siedzibę na ich terytorium, a także wymogów dotyczących procedury stosowanej przez organy nadzorcze w celu nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, w żaden sposób nie oznacza, że państwa te są również uprawnione do ustanowienia, poza takimi wyjątkami i wymogami proceduralnymi, materialnych przesłanek, które muszą być spełnione w celu pociągnięcia administratora danych do odpowiedzialności i nałożenia na niego administracyjnej kary pieniężnej na podstawie wspomnianego art. 83. Ponadto fakt, że prawodawca Unii zadbał o to, by wyraźnie przewidzieć tę możliwość, ale nie możliwość ustanowienia przez państwa członkowskie takich przesłanek materialnych, potwierdza, że nie pozostawił on państwom członkowskim zakresu uznania w tym względzie.

Stwierdzenie to znajduje również potwierdzenie w łącznej lekturze art. 83 i 84 RODO. Artykuł 84 ust. 1 tego rozporządzenia dopuszcza bowiem, by państwa członkowskie zachowały kompetencje do przyjmowania przepisów określających „inne sankcje” za naruszenia tego rozporządzenia, „w szczególności za naruszenia niepodlegające administracyjnym karom pieniężnym na mocy art. 83”. Z takiej łącznej lektury tych przepisów wynika zatem, że kompetencja ta nie obejmuje określenia przesłanek materialnych pozwalających na nałożenie takich administracyjnych kar pieniężnych. Przesłanki te podlegają zatem wyłącznie prawu Unii.

Wyrok TSUE z dnia 5 grudnia 2023 r., C-683/21

Standard: 84029 (pełna treść orzeczenia)

Okoliczność, że rozporządzenie RODO daje państwom członkowskim możliwość ustanowienia wymogów dotyczących procedury stosowanej przez organy nadzorcze w celu nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, w żaden sposób nie oznacza, że są one również uprawnione do ustanowienia, poza takimi wymogami proceduralnymi, przesłanek materialnych dodatkowych w stosunku do warunków określonych w art. 83 ust. 1–6. Ponadto fakt, że prawodawca Unii zadbał o to, by wyraźnie przewidzieć tę możliwość, ale nie przewidział takich dodatkowych przesłanek materialnych, potwierdza, że nie pozostawił on państwom członkowskim zakresu uznania w tym względzie. Wspomniane przesłanki materialne podlegają zatem wyłącznie prawu Unii.

Wyrok TSUE z dnia 5 grudnia 2023 r., C-807/21

Standard: 84034 (pełna treść orzeczenia)