Pojęcie rażącej niewdzięczności obdarowanego (art. 898 k.c.)

Cechy rażącej niewdzięczności może mieć nie tylko takie zachowanie obdarowanego wobec darczyńcy, w którym wyraźnie pojawia się zamiar działania nieprzyjaznego, pozostającego w wyraźnej dysharmonii z aktami szczodrobliwości otrzymanym przez darczyńcę w umowie darowizny. Może to być również taka postawa, której skutki wywołują dezaprobatę społeczną. Może ona być wynikiem bierności lub braku odpowiedniej aktywności.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wyeksponowano długotrwały konflikt rodzinny a także okoliczność, że pozwany chwalił syna. Nie są to okoliczności, z których można wyciągać jednoznaczne wnioski o braku rażącej niewdzięczności. Ustalenia sądu prowadzą do wniosku, że powód w rodzinie jest osamotniony, a jedyną osobą, do której może się zwrócić jest pozwany. Nie znalazł tu jednak oczekiwanego wsparcia, za czym przemawia okoliczność, że skomplikowana sytuacja osobista powoda przez lata nie znalazła żadnego rozwiązania. Rozmowy pozostały tylko rozmowami, nie zmieniała się też wroga postawa byłej żony a matki pozwanego i jego siostry a także jej dzieci wobec powoda, z którymi on zamieszkuje na wspólnej posesji. Postawa pozwanego, którą w gruncie rzeczy jest trwająca przez lata bierność w rozwiązaniu istniejącej sytuacji, czy wręcz zobojętnienie, nakazuje rozważyć czy takie zaniechanie skutecznych działań wobec nie tylko ojca, ale i darczyńcy nie uzasadniają przyjęcia, że pozwany w ten sposób dopuścił się rażącej niewdzięczności.

Wyrok SN z dnia 13 września 2018 r., II CSK 577/17

Standard: 24525 (pełna treść orzeczenia)

Przesłankę rażącej niewdzięczności uznaje się za spełnioną tylko w przypadkach szczególnych, zwłaszcza przestępstw obdarowanego przeciwko darczyńcy lub osobom dla niego bliskim albo rażącego zaniedbywania obowiązków rodzinnych.

Wyrok SN z dnia 26 stycznia 2018 r., II CSK 254/17

Standard: 62231 (pełna treść orzeczenia)