Środki ochrony prawnej umożliwiające ochronę praw osoby, której dane dotyczą, w przypadku przetworzenia danych w sposób sprzeczny z przepisami rozporządzenia.

RODO reguluje między innymi środki ochrony prawnej umożliwiające ochronę praw osoby, której dane dotyczą, w przypadku gdy dotyczące jej dane osobowe miały zostać przetworzone w sposób sprzeczny z przepisami rzeczonego rozporządzenia. Ochrony tych praw może zatem dochodzić bezpośrednio osoba, której dane dotyczą, która ma prawo wnieść skargę do organu nadzorczego państwa członkowskiego, zgodnie z art. 77 RODO lub skorzystać z prawa do skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem krajowym, zgodnie z art. 78 i 79 tego rozporządzenia, lub podmiot uprawniony, posiadający lub nieposiadający umocowania w tym zakresie, zgodnie z art. 80 rozporządzenia.

Wyrok TSUE z dnia 11 lipca 2024 r., C-757/22

Standard: 83986 (pełna treść orzeczenia)

Art. 77 ust. 1, art. 78 ust. 1 i art. 79 ust. 1 rozporządzenia 2016/679 w związku z art. 47 karty praw podstawowych należy interpretować w ten sposób, że zezwalają one na równoczesne i niezależne od siebie wykonywanie środków ochrony prawnej przewidzianych z jednej strony w owych art. 77 ust. 1 i art. 78 ust. 1, a z drugiej strony w owym art. 79 ust. 1. Do państw członkowskich należy, zgodnie z zasadą autonomii proceduralnej, określenie zasad powiązania tych środków ochrony prawnej w celu zapewnienia skuteczności ochrony praw gwarantowanych przez to rozporządzenie, spójnego i jednolitego stosowania jego przepisów, a także prawa do skutecznego środka prawnego przed sądem, o którym mowa w art. 47 karty praw podstawowych.

Zgodnie z art. 77 ust. 1 tego rozporządzenia „[b]ez uszczerbku dla innych administracyjnych lub pozasądowych środków ochrony prawnej” każda osoba, której dane dotyczą, ma prawo wnieść skargę do organu nadzorczego. Następnie, zgodnie z art. 78 ust. 1 rzeczonego rozporządzenia, „[b]ez uszczerbku dla innych administracyjnych lub pozasądowych środków ochrony prawnej” każda osoba fizyczna lub prawna ma prawo do skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem przeciwko prawnie wiążącej decyzji organu nadzorczego jej dotyczącej. Wreszcie art. 79 ust 1 tego rozporządzenia gwarantuje, iż „[b]ez uszczerbku dla dostępnych administracyjnych lub pozasądowych środków ochrony prawnej, w tym prawa do wniesienia skargi do organu nadzorczego zgodnie z art. 77”, każda osoba, której dane dotyczą, ma prawo do skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem.

Tym samym rzeczone przepisy rozporządzenia 2016/679 oferują różne środki ochrony prawnej osobom powołującym się na naruszenie przepisów tego rozporządzenia, przy czym każdy z tych środków odwoławczych powinien być dostępny „bez uszczerbku” dla pozostałych.

Z brzmienia powyższych przepisów wynika, że rozporządzenie 2016/679 nie przewiduje pierwszeństwa lub wyłączności ani żadnej zasady nadrzędności oceny dokonanej przez organ lub sądy w odniesieniu do istnienia naruszenia praw przyznanych przez to rozporządzenie. Środek ochrony prawnej przewidziany w art. 78 ust. 1 tego ostatniego, którego przedmiotem jest badanie zgodności z prawem decyzji organu nadzorczego wydanej na podstawie art. 77 wspomnianego rozporządzenia, i środek przewidziany w art. 79 ust. 1 tego rozporządzenia mogą być zatem wykonywane równocześnie i niezależnie od siebie.

Prawodawca Unii wyraźnie uregulował relację pomiędzy środkami ochrony prawnej przewidzianymi w rozporządzeniu 2016/679 w przypadku jednoczesnego zwrócenia się do organów nadzorczych lub sądów kilku państw członkowskich w przedmiocie przetwarzania danych osobowych dokonywanego przez tego samego administratora. Nie jest tak w przypadku środków ochrony prawnej przewidzianych w art. 77–79 tego rozporządzenia.

Zasady stosowania środków ochrony prawnej równocześnie i niezależnie od siebie nie mogą podważać skuteczności (effet utile) i skutecznej ochrony praw gwarantowanych przez to rozporządzenie. Zasady te nie mogą bowiem być mniej korzystne niż w przypadku podobnych postępowań w zakresie ochrony uprawnień wywodzonych z wewnętrznego porządku prawnego (zasada równoważności) i nie mogą powodować w praktyce, że korzystanie z uprawnień wynikających z prawa Unii stanie się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione (zasada skuteczności) (zob. podobnie wyrok z dnia 14 lipca 2022 r., EPIC Financial Consulting, C‑274/21 i C-275/21).

Państwa członkowskie powinny zatem upewnić się, że konkretne zasady dotyczące wykonywania środków ochrony prawnej przewidzianych w art. 77 ust. 1, art. 78 ust. 1 i art. 79 ust. 1 rozporządzenia 2016/679 nie naruszają w sposób nieproporcjonalny prawa do skutecznego środka prawnego przed sądem, o którym mowa w art. 47 karty praw podstawowych (zob. podobnie wyrok z dnia 27 września 2017 r., Puškár, C-73/16).

Wyrok TSUE z dnia 12 stycznia 2023 r., C-132/21

Standard: 84144 (pełna treść orzeczenia)