Uwzględnienie podatków i opłat przy ustalaniu ceny będącej podstawą zwrotu w warunkach art. 10 ust. 2 rozp. 261/2004

Art. 10 ust. 2 rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że w razie umieszczenia pasażera w niższej klasie w trakcie danego lotu, ceną biletu, którą należy uwzględnić do celów ustalenia należnego pasażerowi zwrotu, jest wyłącznie cena samego tego lotu, bez podatków i opłat, o ile obowiązek ich zapłaty oraz ich wysokość nie zależą od klasy, na którą wykupiono bilet.

Art. 10 ust. 2 lit. a)–c) rozporządzenia nr 261/2004 odnosi się bez dalszych objaśnień do „ceny biletu”, rozumianej, jak wynika z odpowiedzi na drugie pytanie, jako cena lotu, w trakcie którego umieszczono pasażera w niższej klasie.  Cena ta obejmuje w szczególności dwa oddzielne składniki, a mianowicie „taryfę”, stosowaną przez przewoźnika lotniczego do przewozu pasażera, który wykupił bilet, oraz podatki i opłaty pobierane przy tej okazji przez przewoźnika.

Podatki i opłaty stanowią nieodzowne składniki ostatecznej ceny, którą pasażer musi zapłacić w celu skorzystania z oferowanej przez przewoźnika lotniczego usługi (zob. analogicznie wyroki: z dnia 19 lipca 2012 r., ebookers.com Deutschland, C-112/11; z dnia 18 września 2014 r., Vueling Airlines, C-487/12).  Z członu zdania stanowiącego wspólne wprowadzenie do lit. a)–c) w art. 10 ust. 2 rozporządzenia nr 261/2004 wynika, że jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy umieści pasażera w klasie niższej niż ta, na którą został wykupiony bilet, to powinien zwrócić mu część ceny biletu na zasadach określonych w lit. a)–c).  Ten człon zdania kładzie w dorozumiany sposób nacisk na odpowiedzialność spoczywającą na obsługującym przewoźniku lotniczym w zakresie umieszczenia w niższej klasie, co znaczy, że jemu i tylko jemu, jako podmiotowi wykonującemu dany lot przypisać można decyzję o umieszczeniu pasażera, wbrew temu, co zostało umówione z zainteresowanym i co on nabył, w klasie niższej niż określona na jego bilecie.

Tym samym art. 10 ust. 2 rozporządzenia nr 261/2004 jako całość należy rozumieć w ten sposób, że do celów ustalenia należnego pasażerowi zwrotu nie należy uwzględniać składników ceny lotu takich jak podatki i opłaty, które, choć są związane z tym lotem, nie stanowią jego immanentnej części.  Wniosek ten znajduje potwierdzenie w celu art. 10 ust. 2 rozporządzenia nr 261/2004, polegającym, na wynagrodzeniu, w formie ryczałtu, niedogodności wynikającej ze zmniejszenia komfortu związanego z umieszczeniem w niższej klasie przez przewoźnika lotniczego, na całym dystansie i przez cały czas trwania danego lotu.  W świetle takiego celu nie można uznać, że rozporządzenie to stanowi podstawę prawną dopuszczającą nakazanie zwrotu, choćby częściowego lub ryczałtowego, składników ceny, których obowiązek zapłaty oraz wysokość nie są związane z tą niedogodnością, a w konsekwencji z wykonaniem danego lotu. 

Sąd odsyłający powinien ustalić, czy rozpatrywane w postępowaniu głównym podatki i opłaty spełniają powyższe wymogi.

Wyrok TSUE z dnia 22 czerwca 2016 r., C-255/15

Standard: 83761 (pełna treść orzeczenia)