Brak personelu operatora portu lotniczego świadczącego usługi załadunku bagaży jako nadzwyczajna okoliczność w rozumieniu art. 5 ust. rozp. 261/2004

Okoliczność, iż liczba członków personelu operatora portu lotniczego odpowiedzialnego za załadunek bagaży do samolotów jest niewystarczająca, może stanowić „nadzwyczajną okoliczność” w rozumieniu  5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 261/2004. Jednakże aby uwolnić się od przewidzianego w art. 7 tego rozporządzenia obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerom, przewoźnik lotniczy, którego lot doznał dużego opóźnienia z powodu takiej nadzwyczajnej okoliczności, jest zobowiązany wykazać, że okoliczności tej nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie racjonalne środki, i że podjął on dostosowane do sytuacji środki zmierzające do uniknięcia jej następstw.

Zdarzenia, których pochodzenie ma charakter „wewnętrzny”, należy odróżnić od zdarzeń, których pochodzenie ma charakter „zewnętrzny” wobec obsługującego przewoźnika lotniczego. Pojęcie to obejmuje, w związku z wystąpieniem takich zdarzeń „zewnętrznych”, zdarzenia, które częściowo wynikają z działalności przewoźnika lotniczego, a częściowo z okoliczności zewnętrznych, spotykanych w praktyce z różną częstotliwością, nad którymi jednak przewoźnik lotniczy nie panuje, ponieważ są one spowodowane zdarzeniem naturalnym lub zachowaniem osoby trzeciej, takiej jak inny przewoźnik lotniczy lub podmiot publiczny względnie prywatny, ingerującym w działalność lotniczą lub działalność portu lotniczego. 

W niniejszej sprawie sąd odsyłający wyjaśnia, że załadunek bagaży do samolotu TAS uległ spowolnieniu ze względu na niewystarczający personel przydzielony do tych czynności przez operatora portu lotniczego Kolonia‑Bonn.

Do sądu odsyłającego należy dokonanie oceny, w świetle okoliczności sprawy w postępowaniu głównym, czy w niniejszej sprawie nieprawidłowości stwierdzone w czynnościach załadunku bagaży w porcie lotniczym Kolonia‑Bonn nie pozwalają mu na skuteczne nad nimi panowanie. W tym względzie należy zaznaczyć, że nie miałoby to miejsca w szczególności, gdyby TAS był uprawniony do sprawowania rzeczywistej kontroli nad operatorem tego portu lotniczego.

28      W przypadku gdyby sąd odsyłający uznał, że duże opóźnienie lotu było rzeczywiście spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności w rozumieniu art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004, do niego należeć będzie jeszcze dokonanie oceny, w świetle wszystkich okoliczności sporu w postępowaniu głównym i dowodów przedstawionych przez zainteresowanego przewoźnika lotniczego, czy ten wykazał, że okoliczności tych nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie racjonalne środki, i że podjął – bez poświęceń niemożliwych do przyjęcia z punktu widzenia możliwości jego przedsiębiorstwa w danym czasie – dostosowane do sytuacji środki zmierzające do uniknięcia jej następstw [wyrok z dnia z dnia 7 lipca 2022 r., SATA International–Azores Airlines (Awaria systemu dostawy paliwa), C-308/21).

Przewoźnik lotniczy był w stanie uniknąć stwierdzonego opóźnienia w załadunku bagaży, na przykład gdyby mógł skorzystać w ramach tej czynności z usług innego usługodawcy dysponującego wystarczającą zdolnością do świadczenia tych usług bez opóźnienia, w chwili gdy wiedział lub powinien był wiedzieć, że operator portu lotniczego nie dysponuje taką zdolnością.

Wyrok TSUE z dnia 16 maja 2024 r., C-405/23

Standard: 83756 (pełna treść orzeczenia)