Prawo wyboru przez pasażera należnego mu świadczenia przewidzianego w rozporządzeniu nr 261/2004

Art. 8 tego rozporządzenia, zatytułowany „Prawo do zwrotu należności lub zmiany planu podróży”, stanowi w ust. 1, że pasażerowie mają prawo wyboru pomiędzy trzema możliwościami, które zostały tam wymienione, to znaczy pomiędzy, zasadniczo:

• zwrotem kosztów biletu i, w odpowiednim wypadku, lotem powrotnym do miejsca ich pierwotnego wylotu w najwcześniejszym możliwym terminie,
• zmianą planu podróży na porównywalnych warunkach do ich miejsca docelowego na najwcześniejszy możliwy termin, oraz
• zmianą planu podróży na porównywalnych warunkach do ich miejsca docelowego na późniejszy, dogodny dla nich termin, z zastrzeżeniem dostępności wolnych miejsc.

Artykuł ten przewiduje zatem wyraźnie jako alternatywę dla zmiany planu podróży zwrot kosztów biletu po cenie, za którą bilet został kupiony, za część lub części podróży, które nie odbyły się lub stały się zbędne w stosunku do pierwotnego planu podróży, pod warunkiem że bilet ten nie może zostać jeszcze zwrócony na podstawie dyrektywy 2015/2302.

W związku z tym, jeżeli zmiana planu podróży okaże się niemożliwa w najwcześniejszym możliwym terminie lub w późniejszym terminie, który byłby odpowiedni dla danego pasażera, obsługujący przewoźnik lotniczy nie może zostać zwolniony z wynikającego z art. 8 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 261/2004 obowiązku zwrotu kosztów biletu za część lub części podróży, które nie odbyły się lub stały się zbędne w stosunku do pierwotnego planu podróży, pod warunkiem że nie można już zwrócić kosztów biletu na podstawie dyrektywy 2015/2302. Obowiązek udzielenia pomocy przewidziany w art. 8 ust. 1 tego rozporządzenia zostałby bowiem pozbawiony skuteczności, gdyby nie było możliwe wyegzekwowanie jego przestrzegania, w odpowiednim przypadku w drodze wniesionego a posteriori powództwa o zwrot.

Spoczywający na obsługującym przewoźniku lotniczym obowiązek zaoferowania pasażerom, których lot został odwołany, różnych opcji, o których mowa w art. 8 ust. 1 tego rozporządzenia, zakłada, że dostarczy on tym pasażerom pełnej informacji dotyczącej praw wynikających z tego przepisu, tak aby mogli oni skutecznie wykonywać swoje prawa w przypadku odwołania lotu (zob. podobnie wyroki: z dnia 29 lipca 2019 r., Rusu, C-354/18; a także z dnia 21 grudnia 2021 r., Azurair i in., C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20).

Pasażer, którego lot został odwołany, ma prawo uzyskać równoważne odszkodowanie od obsługującego przewoźnika lotniczego w przypadku niewykonania przez niego obowiązku udzielenia pomocy wynikającego z art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 261/2004, w tym obowiązku poinformowania o przysługujących mu prawach.

Pasażer może powołać się przed sądem krajowym na niewykonanie przez obsługującego przewoźnika lotniczego, po pierwsze, obowiązku zwrotu kosztów biletu po cenie, za jaką został zakupiony, za część lub części podróży, które nie odbyły się lub które stały się zbędne w stosunku do pierwotnego planu podróży, a po drugie, obowiązku udzielenia pomocy, w tym obowiązku poinformowania, na podstawie art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 261/2004, w celu uzyskania odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego (zob. analogicznie wyrok z dnia 31 stycznia 2013 r., McDonagh C‑12/11).

Odszkodowanie będzie jednak ograniczone do tego, co w świetle okoliczności danego przypadku okaże się niezbędne, odpowiednie i rozsądne w celu złagodzenia skutków uchybienia, którego dopuścił się przewoźnik lotniczy (zob. analogicznie wyrok z dnia 22 kwietnia 2021 r., Austrian Airlines, C-826/19).

Wyrok TSUE z dnia 8 czerwca 2023 r., C-49/22

Standard: 83864 (pełna treść orzeczenia)

Art. 8 rozporządzenia nr 261/2004, zatytułowany „Prawo do zwrotu należności lub zmiany planu podróży”, stanowi w ust. 1, że pasażerowie mają prawo wyboru pomiędzy trzema możliwościami, które zostały tam wymienione, to znaczy, zasadniczo, 

• zwrotem kosztów biletu i, w odpowiednim przypadku, lotem powrotnym do miejsca ich pierwotnego wylotu w najwcześniejszym możliwym terminie,
• zmianą planu podróży na porównywalnych warunkach do ich miejsca docelowego na najwcześniejszy możliwy termin, oraz
• zmianą planu podróży na porównywalnych warunkach do ich miejsca docelowego na późniejszy, dogodny dla nich termin, z zastrzeżeniem dostępności wolnych miejsc.

Przewoźnik lotniczy, który odmówił pasażerom przyjęcia na pokład, ma obowiązek udzielenia tym pasażerom pomocy, tak aby umożliwić im dokonanie skutecznego wyboru w oparciu o te informacje pomiędzy możliwościami wymienionymi w art 8 ust. 1 tego rozporządzenia, odpowiednio, w lit. a), b) i c).

Wyrok TSUE z dnia 29 lipca 2019 r., C-354/18

Standard: 83728 (pełna treść orzeczenia)