Odpowiedzialność za szkodę poniesioną przez pasażera podczas pobytu w hotelu świadczącym usługę zakwaterowania

Ciążące na przewoźniku lotniczym na mocy  art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 261/2004 zobowiązanie do nieodpłatnego zapewnienia pasażerom zakwaterowania w hotelu nie oznacza, że przewoźnik ten jest zobowiązany do ponoszenia odpowiedzialności za warunki zakwaterowania jako takie.

Przewoźnik lotniczy, który na podstawie art. 9 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia zapewnił zakwaterowanie w hotelu pasażerowi, którego lot został odwołany, nie może być zobowiązany – na podstawie samego tego rozporządzenia – do naprawienia szkód poniesionych przez tego pasażera i zawinionych przez pracowników wspomnianego hotelu.

Wyrażenie „otrzymują bezpłatnie […] zakwaterowanie w hotelu” odpowiada woli prawodawcy Unii, by uniknąć sytuacji, w której pasażerowie, zmuszeni w następstwie odwołania lotu do spędzenia nocy w hotelu w oczekiwaniu na nowy lot, musieli sami znaleźć pokój w hotelu i ponieść jego koszty. Pasażerowie ci mają zostać objęci opieką przez przewoźnika lotniczego, który musi podjąć w tym celu konieczne kroki. Natomiast z brzmienia przywołanego przepisu nie wynika wyraźnie, by prawodawca chciał nałożyć na przewoźników lotniczych, poza zapewnieniem pasażerom opisanej opieki, również zobowiązanie do ponoszenia odpowiedzialności – bezpośrednio lub z pomocą hoteli, którym zleci usługę zakwaterowania – także za warunki zakwaterowania jako takie.

Kontekst, w jaki wpisuje się art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 261/2004, przemawia za wykładnią, w myśl której przewoźnicy lotniczy nie są zobowiązani do tego, by samemu faktycznie zorganizować realizację usługi zakwaterowania. Artykuł 9 ust. 2 rzeczonego rozporządzenia stanowi mianowicie, że w ramach obowiązku opieki nad odnośnymi pasażerami przewoźnicy lotniczy są zobowiązani zaproponować im w szczególności możliwość odbycia dwóch rozmów telefonicznych, wysłania dwóch dalekopisów, dwóch przesyłek faksowych lub e-mailowych. O ile jednak z przepisu tego wynika, że przewoźnik lotniczy udostępnia faktycznie i nieodpłatnie na rzecz pasażerów środki umożliwiające opisane działania, nie można z niego wywieść, jakoby przewoźnik lotniczy był zobowiązany do tego, by na własną odpowiedzialność zorganizować realizację procesów telekomunikacyjnych.

Prawo do zwrotu kwot, które w świetle okoliczności danego przypadku okazują się niezbędne, odpowiednie i rozsądne w celu zaradzenia brakowi takiej opieki [niezapewnionej temu pasażerowi] przez przewoźnika lotniczego, wpisuje się w pełni w logikę systemu ujednoliconych i natychmiastowych środków służących naprawieniu szkody, ustanowionego przez wspomniane rozporządzenie na rzecz pasażerów, jako że kwoty te służą zrekompensowaniu wydatków poniesionych przez tych pasażerów w celu zapewnienia sobie takich samych ujednoliconych i natychmiastowych świadczeń co te, które przewoźnik lotniczy powinien był im zaoferować, bez konieczności przeprowadzania w tym celu indywidualnej oceny konkretnej sytuacji każdego pasażera. Natomiast naprawienie szkód indywidualnych wynikających z zawinionego działania personelu hotelu wybranego przez przewoźnika lotniczego w celu zapewnienia zakwaterowania, o którym mowa w art. 9 rozporządzenia nr 261/2004, wymagałoby siłą rzeczy przeprowadzenia indywidualnej oceny rozmiaru tych szkód i wykraczałoby poza ramy ujednoliconych i natychmiastowych środków przewidzianych w rozporządzeniu nr 261/2004.

Wyrok TSUE z dnia 3 września 2020 r., C-530/19

Standard: 83722 (pełna treść orzeczenia)