Relacje między art. 19 konwencji montrealskiej i art. 5 ust. 3 rozp. nr 261/2004

Konwencja montrealska nie może przesądzać o wykładni okoliczności uzasadniających zwolnienie przewoźnika z obowiązku wypłacenia odszkodowania, o których mowa w art. 5 ust. 3. Przewidziane w art. 19 tej konwencji okoliczności uzasadniające zwolnienie przewoźnika z odpowiedzialności nie mogą być przekładane bezpośrednio na art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004.

Konwencja montrealskia stanowi integralną część wspólnotowego porządku prawnego. Z art. 300 ust. 7 WE wynika, że instytucje Wspólnoty są związane zawartymi przez nią umowami i w konsekwencji umowy te mają pierwszeństwo przed aktami wtórnego prawa wspólnotowego (zob. wyrok z dnia 10 lipca 2008 r. w sprawie C-173/07 Emirates Airlines).

Zgodnie z art. 19 konwencji montrealskiej przewoźnik może zostać zwolniony z odpowiedzialności za szkodę wynikłą z opóźnienia, „jeśli udowodni, że on sam oraz jego pracownicy i agenci podjęli wszystkie rozsądnie konieczne środki, aby uniknąć szkody, lub że niemożliwe było podjęcie przez nich takich środków”.

W tym względzie należy zauważyć, że art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 posługuje się pojęciem „nadzwyczajne okoliczności”, podczas gdy w konwencji montrealskiej nie pojawia się ono ani w art. 19, ani w jakimkolwiek innym artykule.

Art. 19 odnosi się do opóźnień, a art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 obejmuje przypadki odwołania lotu.

Art. 19 konwencji montrealskiej i art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 są osadzone w różnych kontekstach. Artykuły 19 i następne tej konwencji określają bowiem warunki, w których w przypadku opóźnienia lotu zainteresowani pasażerowie mogą wnosić powództwa o zindywidualizowane naprawienie szkód, w postaci odszkodowania. Artykuł 5 rozporządzenia nr 261/2004 przewiduje natomiast ujednolicone i natychmiastowe środki służące naprawieniu szkody. Środki te, niezależne od środków, których zasady stosowania ustanawia konwencja montrealska, uzupełniają więc jej uregulowania. 

Wyrok TSUE z dnia 22 grudnia 2008 r., C-549/07

Standard: 83685 (pełna treść orzeczenia)