Kwestia przeniesienia dotychczasowych obciążeń hipotecznych w zw. z nabyciem nieruchomości pod drogę powiatową w trybie art. 98 u.g.n.

Drogi publiczne to rzeczy ograniczone w obrocie. W wypadku nabycia nieruchomości o którym mowa w art. 98 u.g.n. do księgi wieczystej obejmującej nieruchomość wydzieloną na drogę publiczną nie przenosi się dotychczasowych obciążeń hipotecznych tej nieruchomości. Na skutek przewidzianego w art. 98 u.g.n. wydzielenia działki pod drogę publiczną staje się ona własnością podmiotu publicznego i nie jest możliwe względem tej nieruchomości realizowanie uprawień przez wierzyciela hipotecznego.

Zasadniczym celem ustanowienia hipoteki jest możliwość zaspokojenia się wierzyciela hipotecznego z nieruchomości w przypadku, kiedy wierzytelność zabezpieczona hipoteką nie została uiszczona, to w konsekwencji z tego, że nie jest możliwe zaspokojenie się przez wierzyciela z nieruchomości stanowiącej drogę publiczną wynika fakt, że hipoteka takiej nieruchomości obciążać nie może. Jeżeli wykluczone jest ustanowienie hipoteki na nieruchomości stanowiącej drogę publiczną, to żadne obciążenia nie podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej obejmującej sporną nieruchomość. Trafne jest więc stanowisko skarżącego, iż w wypadku nabycia nieruchomości o którym mowa w art. 98 u.g.n. do księgi wieczystej obejmującej nieruchomość wydzieloną na drogę publiczną nie przenosi się dotychczasowych obciążeń hipotecznych tej nieruchomości. Na skutek przewidzianego w art. 98 u.g.n. wydzielenia działki pod drogę publiczną staje się ona własnością podmiotu publicznego i nie jest możliwe względem tej nieruchomości realizowanie uprawień przez wierzyciela hipotecznego, których skutkiem mogłoby być m.in. przejście własności obciążonej nieruchomości na inny podmiot. Hipoteka w takim wypadku nie przechodzi na tę część dotychczas obciążonej nieruchomości, która została wydzielona pod drogę publiczną. W tym bowiem zakresie, na mocy art. 2a ust. 1 i 2 u.d.p. drogi publiczne zostały wyłączone z obrotu cywilnoprawnego.

Postanowienie SN z dnia 21 marca 2024 r., II CSKP 1206/22

Standard: 83544 (pełna treść orzeczenia)