Objęcie posiadania; przeniesienie posiadania; przekształcenie posiadania

Objęcie posiadania za zgodą właściciela prowadzi do posiadania zależnego. W takiej sytuacji zawsze powstaje stosunek obligacyjny, na mocy którego nowy posiadacz ma prawo używania rzeczy w określonym zakresie. Jeżeli prawo do używania posiadacz uzyskał bezpłatnie, to tym stosunkiem jest użyczenie (art. 710 k.c.). Czasami powstaje stosunek odpowiadający użytkowaniu (art. 252 k.c.), aczkolwiek samo użytkowanie nie może powstać ze względu na brak formy aktu notarialnego dla oświadczenia właściciela (art. 245 k.c.).

Władanie rzeczą na podstawie prawa uzyskanego od właściciela jest istotą posiadania zależnego (art. 336 k.c.). Aby przenieść posiadanie samoistne, a nie oddać rzecz jedynie w posiadanie zależne, właściciel musiałby wyrazić wolę przeniesienia własności, a nie tylko posiadania. Jeżeli właściciel skutecznie przenosi posiadanie, lecz nieskutecznie przenosi własność (np. z powodu braku formy aktu notarialnego), nowy posiadacz staje się posiadaczem samoistnym mimo braku prawa własności.

Posiadacz samoistny musi wobec właściciela wykazać wolę władania rzeczą niezależnie od woli właściciela

Postanowienie SN z dnia 23 października 2024 r., I CSK 2357/23

Standard: 83312 (pełna treść orzeczenia)

Punktem wyjścia dla oceny, czy dany podmiot faktycznie włada nieruchomością (art. 336 k.c.), jest rozstrzygnięcie, czy zachowanie tego podmiotu odnosi się do „powierzchni ziemskiej” w rozumieniu art. 46 § 1 k.c. Tylko bowiem ten, kto włada powierzchnią ziemską może być uznany za posiadacza nieruchomości.

Postanowienie SN z dnia 28 marca 2024 r., II CSK 1452/22

Standard: 83486