Właściwość i jurysdykcja sądu w w sprawie europejskiego postępowania nakazowego (art. 6 rozp. 1896/2006 i art. 505[16] k.p.c.)

Prawo Unii Europejskiej należy interpretować w ten sposób, iż w okolicznościach, w których, tak jak w postępowaniu głównym, przed sądem toczy się postępowanie w sprawie wyznaczenia sądu państwa członkowskiego wydania europejskiego nakazu zapłaty właściwego miejscowo, w ramach którego ów sąd bada, czy sądy tego państwa członkowskiego mają jurysdykcję międzynarodową do rozpoznania w postępowaniu spornym roszczenia dochodzonego przy wykorzystaniu postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, wobec którego to nakazu pozwany wniósł sprzeciw w przepisanym terminie:    

— rozporządzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiające postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty nie zawiera wskazówek co do uprawnień i obowiązków tego sądu, gdyż zgodnie z art. 26 tego rozporządzenia kwestie te podlegają prawu krajowemu tego państwa członkowskiego;    

— rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych wymaga, aby kwestia jurysdykcji międzynarodowej sądów państwa członkowskiego wydania europejskiego nakazu zapłaty została rozstrzygnięta zgodnie z przepisami procesowymi pozwalającymi na zagwarantowanie skuteczności (effet utile) przepisów tego rozporządzenia oraz prawa do obrony, niezależnie od tego, czy kwestię tę rozstrzyga sąd odsyłający, czy też sąd wyznaczony przez niego jako sąd miejscowo i rzeczowo właściwy do rozpoznania sprawy dotyczącej roszczenia takiego jak roszczenie rozpatrywane w postępowaniu głównym na podstawie przepisów regulujących zwykłe postępowanie cywilne;    

— w przypadku gdy sąd taki jak sąd odsyłający orzeka w przedmiocie jurysdykcji międzynarodowej sądów państwa członkowskiego wydania europejskiego nakazu zapłaty i stwierdzi istnienie takiej jurysdykcji zgodnie z kryteriami określonymi w rozporządzeniu nr 44/2001, to ostatnie rozporządzenie oraz rozporządzenie nr 1896/2006 zobowiązują ów sąd do interpretowania prawa krajowego w taki sposób, aby mógł on ustalić lub wyznaczyć sąd miejscowo i rzeczowo właściwy do przeprowadzenia tego postępowania; oraz    

— w przypadku gdy sąd taki jak sąd odsyłający stwierdzi brak jurysdykcji międzynarodowej, sąd ten nie ma obowiązku ponownego badania z urzędu nakazu zapłaty na podstawie art. 20 rozporządzenia nr 1896/2006 stosowanego w drodze analogii.

Wyrok TSUE z dnia 10 marca 2016 r., C-94/14

Standard: 83286 (pełna treść orzeczenia)

Pozwany – jeżeli zamierza podnieść zarzut braku właściwości sądu wydania z powodu nieprawdziwych jego zdaniem informacji udzielonych przez powoda w formularzu pozwu – powinien podjąć działania w terminie do wniesienia sprzeciwu przewidzianym w art. 16 rozporządzenia nr 1896/2006.

Art. 20 ust. 2 rozporządzenia nr 1896/2006 stoi na przeszkodzie temu, by pozwany, któremu – zgodnie z rozporządzeniem – doręczono europejski nakaz zapłaty, miał prawo domagać się ponownego zbadania tego nakazu, powołując się na fakt, że sąd wydania błędnie uznał się za właściwy w oparciu o nieprawdziwe zdaniem pozwanego informacje udzielone przez powoda w formularzu pozwu.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 tego rozporządzenia pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty powinien między innymi zawierać oznaczenie sądu, do którego kierowany jest pozew, oraz okoliczności uzasadniające właściwość tego sądu.

Na podstawie art. 8 rzeczonego rozporządzenia sąd ten bada, tak szybko jak to możliwe i na podstawie formularza pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty (zwanego dalej „formularzem pozwu”), czy spełnione są wymogi określone w art. 6 tego rozporządzenia, zgodnie z którym właściwość określa się zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa Unii, w szczególności w świetle rozporządzenia nr 44/2001, i czy pozew wydaje się być uzasadniony. Jeżeli spełnione są warunki określone w art. 8 rozporządzenia nr 1896/2006 sąd, tak szybko jak to możliwe, zwykle w terminie 30 dni od wniesienia pozwu, wydaje europejski nakaz zapłaty przy użyciu formularza E, określonego w załączniku V, zgodnie z art. 12 ust. 1 rzeczonego rozporządzenia.

Jak wynika z motywu 16 rozporządzenia nr 1896/2006 – sąd, do którego kierowany jest pozew, powinien go badać, w tym kwestię właściwości i opis dowodów, na podstawie informacji podanych w formularzu pozwu.

W art. 12 ust 4 lit. a) rozporządzenia nr 1896/2006 uściślono, że w ramach europejskiego nakazu zapłaty pozwanego informuje się, że nakaz został wydany wyłącznie na podstawie informacji przekazanych przez powoda i niezweryfikowanych przez ten sąd, a w art. 12 ust. 4 lit. b) rzeczonego rozporządzenia wskazano, że nakaz stanie się wykonalny, chyba że do sądu zostanie wniesiony sprzeciw zgodnie z art. 16. Wynika to wyraźnie również z doręczenia pozwanemu europejskiego nakazu zapłaty za pośrednictwem formularza E, zawartego w załączniku V do rozporządzenia nr 1896/2006.

Wyrok TSUE z dnia 22 października 2015 r., C-245/14

Standard: 83282 (pełna treść orzeczenia)