Odsetki w przypadku określenia przez strony terminu zapłaty dłuższego niż 30 dni (art. 5 u.p.n.o.t.h.)
Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych
Przepis art. 5 ustawy reguluje tryb naliczania odsetek w przypadku określenia przez strony terminu zapłaty dłuższego niż 30 dni. dając wierzycielowi uprawnienie do naliczenia odsetek ustawowych od jeszcze niewymagalnego świadczenia pieniężnego, z tym, że liczonych dopiero po upływie 30 dni spełnienia świadczenia niepieniężnego i doręczenia faktury. Końcowym terminem do którego wierzyciel może naliczyć odsetki ustawowe na podstawie tego przepisu jest termin dokonania zapłaty lub terminu wymagalności świadczenia pieniężnego w zależności od tego co nastąpi wcześniej.
Przez pojęcie „zapłaty” w znaczeniu tego przepisu należy rozumieć wszelkie formy wygaśnięcia obowiązku świadczenia, a więc nie tylko przez sam fakt zapłaty należności w formie gotówkowej czy bezgotówkowej, ale i w drodze potrącenia.
Odsetki z art. 5 ustawy nie mają charakteru odsetek za opóźnienie, zwłokę w zapłacie, gdyż taką rolę pełnią odsetki uregulowane w art. 7 ust. 1 ustawy. Odsetki te kwalifikowane są jako szczególnego rodzaju odsetki zwykłe, które nie pozostają w związku z opóźnieniem dłużnika, określane jako kapitałowe bądź stymulacyjne.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 17 października 2017 r., V ACa 606/17
Standard: 83223 (pełna treść orzeczenia)
Naliczanie odsetek z art. 5 ustawy pozostaje w wyłącznej dyspozycji wierzyciela, i nie jest konieczne skierowanie przez wierzyciela do dłużnika żądania zapłaty tych odsetek (np. J. K., Odsetki „stymulacyjne" wynikające z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych , Pr.Sp. 2004, nr 7-8, s. 63). Sam art. 5 ustawy nie przewiduje, że odsetki przysługują wierzycielowi bez wezwania. Natomiast sformułowanie takie zawierają art. 6, 7 i 8 ustawy.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego dotyczącym odsetek za opóźnienie ze spełnieniem świadczenia pieniężnego poddano interpretacji sformułowanie analogiczne do użytego w art. 5 ustawy - „wierzyciel może żądać". W wyroku z 8 marca 2002 r. (III CKN 548/00 Sąd Najwyższy uznał, że: „Ustawowe odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, którego termin był oznaczony, stają się zaległą należnością uboczną w rozumieniu art. 451 § 1 zd. 2 k.c. bez potrzeby uprzedniego wezwania dłużnika do zapłaty tych odsetek". M. L. (w: W sprawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Sądowy" 2005, nr 4, s. 59) zaznacza także, że przyjęte w tym artykule sformułowanie oznacza jedynie „ujęcie zobowiązania od strony uprawnienia, a nie obowiązku, natomiast nie uzależnia to ani powstania zobowiązania, ani jego wymagalności od wezwania do zapłaty". Podnosi się także, że nie istnieje racjonalne wyjaśnienie, dlaczego odsetki z art. 5 ustawy miałyby być płatne na wezwanie, a z art. 6 ustawy bez wezwania, skoro mają one taki sam charakter. Jeśliby już różnicować te dwie sytuacje, to zasadne byłoby raczej nałożenie na wierzyciela obowiązku wystosowania wezwania w przypadkach uregulowanych w art. 6 ustawy (tamże, s. 60). Stwierdza się więc w konsekwencji, że określenie „bez odrębnego wezwania" jest bez znaczenia (M. S., Roszczenie o odsetki w ustawach o terminach zapłaty, M.Prawn. 2004, nr 6, s. 261).
Wyrok SR w Tychach z dnia 27 września 2017 r., VI GC 1151/17
Standard: 83224 (pełna treść orzeczenia)