Wznowienia postępowania w przedmiocie rozstrzygnięcia o dowodach rzeczowych

Dopuszczalne jest wznowienie postępowania w przedmiocie rozstrzygnięcia o dowodach rzeczowych (art. 420 § 1 k.p.k.), jeśli w postępowaniu tym orzeczono o przepadku dowodów rzeczowych (art. 44 § 2 k.k. w zw. z art. 202 § 5 k.k.).

W odniesieniu do postępowania zakończonego postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2024 r., VIII AKz 31/24, w zakresie, w którym rozstrzygnięciem tym utrzymano w mocy pkt I-szy postanowienia Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 13 grudnia 2023 r., V K 214/17, V Z 3/23 spełnione są dwa podstawowe warunki, od których zależy dopuszczalność wznowienia postępowania. Niewątpliwie mamy tu do czynienia z rozstrzygnięciem w sposób trwały kształtującym sytuację prawną skazanego w odniesieniu do należących do niego przedmiotów stanowiących dowody w sprawie. Postępowanie w przedmiocie dowodu rzeczowego w zakresie, w którym w tym postępowaniu orzeczono o przepadku dowodu rzeczowego na podstawie art. 44 § 2 k.k. w zw. z art. 202 § 5 k.k. (por. pkt I postanowienie Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 13 grudnia 2023 r., V K 214/17, V Z 3/23, którym to rozstrzygnięciem orzeczono na rzecz Skarbu Państwa przepadek, poprzez zniszczenie, dowodu rzeczowego wskazanego w wykazie dowodów rzeczowych i śladów kryminalistycznych nr I/626/17/P, t. III, k. 418 laptopa marki A. nr […] wraz z zasilaczem) stanowi bez wątpienia rozstrzygnięcie współkształtujące orzeczenie w przedmiocie odpowiedzialności karnej, albowiem jego istotą jest zastosowanie przewidzianego przez ustawę środka mającego charakter quasi-represyjny, tj. przepadu przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa. To, że w tym przedmiocie orzeczono niejako poza obrębem postępowania głównego (poza wyrokiem), może mieć wyłącznie techniczno-procesowe znaczenie, nie zmienia jednak faktu, że orzeczenie to współkształtuje rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności karnej skazanego. 

Odmiennie przedstawia się sprawa orzeczenia o dowodach rzeczowych, gdy wydanie takiego orzeczenia nie stanowi jednocześnie orzekania w głównym nurcie postępowania (a zatem jest orzeczeniem w przedmiocie przepadku przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa na podstawie ustawy karnej) i ma niejako techniczny charakter. W tym zakresie wznowienie postępowania nie jest dopuszczalne (inaczej M. Biłyj, M. Murzynowski, jw., s. 59).

Zgodnie z art. 530 § 2 k.p.k. prezes sądu, do którego wniesiono kasację, odmawia jej przyjęcia także wówczas, gdy zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 429 § 1 k.p.k., a więc w sytuacji, gdy środek odwoławczy jest niedopuszczalny z mocy ustawy. Przepis ten znajduje odpowiednie zastosowanie w postępowaniu wznowieniowym. Oznacza to, że prezes sądu (przewodniczący wydziału, upoważniony sędzia) odmawia przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania m. in. wówczas, gdy jest on w ogóle niedopuszczalny. Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania wniosku zbadać bowiem wpierw należy, czy omawiany wniosek w ogóle przysługuje. Jeżeli nie jest on dopuszczalny, to nie podlega przyjęciu. 

Postanowienie SN z dnia 13 czerwca 2024 r., II KO 36/24

Standard: 83151 (pełna treść orzeczenia)

Z całą pewnością od postanowienia w kwestii orzeczenia o dowodach rzeczowych nie przysługuje nadzwyczajny środek zaskarżenia o wznowienie postępowania.

Wyrok SN z dnia 22 czerwca 2016 r., III KO 29/16

Standard: 83152 (pełna treść orzeczenia)