Prawo stron transakcji handlowej do uzgadniania harmonogramów płatności w ratach (art. 5 D. 2011/7 i art. 11 u.p.n.o.t.h.))
Odsetki od świadczenia pieniężnego spełnianego w częściach (art. 11 u.p.n.o.t.h.) DYREKTYWA 2011/7 z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych
Harmonogram spłat, o jakim mowa w art. 11 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U z 2021 roku, poz. 424) może zostać ustalony zarówno w samej umowie (transakcji handlowej), jak również w odrębnym następczym porozumieniu odnoszącym się do zawartej wcześniej transakcji handlowej (tak też B. Orzechowski, K. Riedl, Komentarz do ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, Legalis 2021). Mechanizm ten obejmuje więc zarówno klasycznie rozumianą sprzedaż na raty, jak również wszelkie inne metody rozłożenia płatności w czasie. W szczególności w ocenie Sądu za dopuszczalne uznać należało także rozłożenie świadczenia pieniężnego na części dokonane po upływie pierwotnie ustalonego terminu wymagalności roszczenia o zapłatę, co miało miejsce w niniejszej sprawie. Treścią bowiem harmonogramu spłat, o którym mowa we wskazanym przepisie jest ustalenie, że spełnienie świadczenia pieniężnego wynikającego z transakcji handlowej nie nastąpi jednorazowo, lecz częściami rozłożonymi w czasie.
Wyrok SR w Gdyni z dnia 29 października 2021 r., VI GC 353/21
Standard: 83202 (pełna treść orzeczenia)
Zgodnie z brzmieniem art. 5 dyrektywy 2011/7 nie narusza ona prawa stron do uzgadniania, z zastrzeżeniem stosownych przepisów mającego zastosowanie prawa krajowego, harmonogramów płatności w ratach. W takich przypadkach, gdy którakolwiek z rat nie zostanie zapłacona w uzgodnionym terminie, odsetki i rekompensata przewidziane w niniejszej dyrektywie naliczane są wyłącznie na podstawie zaległych kwot.
Motyw 22 rzeczonej dyrektywy wskazuje, że dyrektywa nie powinna stanowić przeszkody dla płatności w ratach lub płatności rozłożonych w czasie, i precyzuje, że każda płatność rozłożona na raty lub rozłożona w czasie powinna być dokonywana na uzgodnionych warunkach i z zastrzeżeniem przepisów dotyczących opóźnień w płatnościach określonych w tej samej dyrektywie.
Z powyższego wynika, że celem art. 5 dyrektywy 2011/7 nie jest ograniczenie przedmiotowego zakresu stosowania tej dyrektywy poprzez wyłączenie z tego zakresu, w szczególności, umów, które nie mają za przedmiot świadczenia jednorazowego, lecz uściślenie, że dyrektywa ta nie stoi na przeszkodzie uiszczaniu płatności w ratach lub dokonywaniu ich w sposób rozłożony w czasie, niezależnie od tego, czy dane umowy przewidują świadczenie jednorazowe, czy też okresowe, dokonywane w regularnych, określonych z góry odstępach czasu.
W przypadku transakcji pomiędzy przedsiębiorstwami odsetki za opóźnienie w płatnościach przewidziane w art. 3 dyrektywy 2011/7 są wymagalne, jeżeli spełnione są przesłanki przewidziane w jego ust. 1. W tym celu wymagane jest, by wierzyciel wypełnił swoje zobowiązania umowne i prawne oraz by nie otrzymał należności w odpowiednim czasie, chyba że dłużnik nie jest odpowiedzialny za opóźnienie. Przepis ten nie uzależnia zatem prawa do żądania odsetek za opóźnienia w płatnościach od warunku, by w przypadku umowy, w ramach której mają miejsce świadczenia okresowe, strony uzgodniły harmonogram płatności w ratach na podstawie art. 5 dyrektywy 2011/7.
Podobnie, zgodnie z art. 6 dyrektywy 2011/7, w transakcjach handlowych między przedsiębiorstwami prawo do rekompensaty za koszty odzyskiwania należności jest wymagalne tylko wtedy, gdy zgodnie z art. 3 tej dyrektywy naliczane są również odsetki za opóźnienia w płatnościach. Zatem w przypadku umowy, w ramach której uzgodniono świadczenia okresowe, prawo do żądania odsetek za opóźnienia w płatnościach nie jest uzależnione od warunku, by strony transakcji handlowej uzgodniły harmonogram płatności w ratach na podstawie art. 5 dyrektywy 2011/7.
Wyrok TSUE z dnia 9 lipca 2020 r., C-199/19
Standard: 83016 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 83205