Wyłączenie zastosowania art. 5 k.c. w razie kolizji z normami prawa wspólnotowego

W zakresie, w jakim art. 5 polskiego kodeksu cywilnego nie można interpretować w sposób zgodny z art. 6 dyrektywy 2011/7, sąd krajowy, do którego należy w ramach jego kompetencji stosowanie przepisów prawa Unii, zobowiązany jest zapewnić pełną ich skuteczność, w razie konieczności z własnej inicjatywy, nie stosując przepisu prawa krajowego takiego jak przepis rozpatrywany w postępowaniu głównym, także późniejszego, bez konieczności żądania lub oczekiwania na uprzednie uchylenie tego przepisu w drodze ustawodawczej lub w jakimkolwiek innym trybie konstytucyjnym.

Zasada wykładni zgodnej prawa krajowego z prawem Unii wymaga, by sądy krajowe, przestrzegając w szczególności zakazu wykładni prawa krajowego contra legem, czyniły wszystko, co leży w zakresie ich kompetencji, uwzględniając wszystkie przepisy prawa krajowego i stosując uznane w porządku krajowym metody wykładni, by zapewnić pełną skuteczność rozpatrywanej dyrektywy i dokonać rozstrzygnięcia zgodnego z realizowanymi przez nią celami (wyroki: z dnia 24 stycznia 2012 r., Dominguez, C-282/10; z dnia 4 maja 2023 r., ALD Automotive, C-78/22).

Wymóg dokonywania wykładni zgodnej obejmuje w szczególności konieczność zmiany krajowego orzecznictwa przez sądy krajowe, jeżeli opiera się ono na interpretacji prawa krajowego, której nie da się pogodzić z celami dyrektywy. Z powyższego wynika, że sąd krajowy nie może skutecznie stwierdzić, iż nie można dokonać wykładni przepisu prawa krajowego zgodnie z prawem Unii jedynie ze względu na to, że do tej pory niezmiennie interpretowano ten przepis w sposób niezgodny z prawem Unii.

W świetle przedstawionych wyżej rozważań odpowiedź na pytanie prejudycjalne powinna brzmieć, że art. 6 ust. 1 dyrektywy 2011/7 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie praktyce sądów krajowych polegającej na oddalaniu powództw o uzyskanie przewidzianej w tym przepisie stałej minimalnej kwoty stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności ze względu na to, że opóźnienie w płatnościach dłużnika jest nieznaczne lub że kwota długu, której dotyczy opóźnienie w płatnościach dłużnika, jest niewielka.

Wyrok TSUE z dnia 11 lipca 2024 r., C-279/23

Standard: 82977 (pełna treść orzeczenia)