Obligatoryjność środka karnego z art. 41 § 1a k.k. przy skazaniu za przestępstwo seksualne

Art. 41 § 1a k.k. obliguje sąd do orzeczenia zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas określony albo dożywotnio ‎w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego.

W każdym przypadku skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego, orzeczenie ‎w przedmiocie wskazanego środka karnego staje się konieczne i to niezależnie od tego czy skazany wymienioną powyżej działalność wykonywał czy też nie.

Niezawarcie w orzeczeniu obligatoryjnego rozstrzygnięcia traktowany musi być na równi z naruszeniem prawa materialnego.

Wyrok SN z dnia 2 października 2024 r., III KK 145/24

Standard: 82757 (pełna treść orzeczenia)

Art. 41 § 1a k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2017 r. wprowadzonym ustawą nowelizującą ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz.U.2016.862 ze zm.) w zdaniu drugim stanowi, że sąd orzeka zakaz zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas określony albo dożywotnio w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego. Brzmienie tej regulacji jednoznacznie zatem wskazuje, że nie sąd orzekający nie ma tu swobody decyzyjnej. W każdej sytuacji procesowej skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego, konieczne jest orzeczenie co do przedmiotowego środka karnego. Uchybienie temu obowiązkowi stanowi obrazę prawa materialnego.

Obligatoryjności orzeczenia w przedmiocie opisanego środka karnego nie wyklucza okoliczność, że sprawca przestępstwa przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności dokonanego na szkodę małoletniego uprzednio nie zajmował tego rodzaju stanowiska lub nie wykonywał zawód tego rodzaju, a popełniony czyn nie pozostawał w związku z funkcjonalnym zakresem prowadzonej przez niego działalności. Regulacja ta znajduje ponadto zastosowanie również w przypadku pierwszego skazania za przestępstwo o charakterze pedofilskim.

Dodać należy, że powyższe uwagi nie tracą swej aktualności w perspektywie zmiany treści analizowanego przepisu, jaka nastąpiła z dniem 1 października 2023 r. Zgodnie z art. 1 pkt 9 z dnia 7 lipca 2022 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.2600 z dnia 2022.12.13) art. 41 § 1a k.k. otrzymał nowe brzmienie, które jednak, w odniesieniu do przestępstw przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego, zachowało tę samą treść normatywną.

Wyrok SN z dnia 2 października 2024 r., III KK 296/24

Standard: 82761 (pełna treść orzeczenia)