Odpowiedzialność kontraktowa członka zarządu spółdzielni za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu

Z perspektywy art. 58 Prawa spółdzielczego członek zarządu odpowiada wobec spółdzielni za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółdzielni, chyba że nie ponosi winy. Ta cywilna odpowiedzialność odszkodowawcza wynika ze stosunku prawnego członkostwa w zarządzie (stosunku korporacyjnego) (wyroki SN z dnia 30 września 2020 r., IV CSK 664/18 oraz z dnia 15 marca 2022 r., II PSKP 92/21).

Odpowiedzialność ta oparta jest na domniemaniu winy pozwanego (zob. wyrok SN z dnia 20 czerwca 2013 r., IV CSK 730/12) – w tym także nieumyślnej (np. niedbalstwa).

Wyrok SN z dnia 27 września 2023 r., II PSKP 3/23

Standard: 82738 (pełna treść orzeczenia)

Prawo spółdzielcze nie stanowi lex specialis względem kodeksu cywilnego, bowiem nie normuje kwestii odpowiedzialności członków zarządu odmiennie od ogólnych reguł tej odpowiedzialności. Przemawia za tym brzmienie art. 58 PS, jak też brak analogicznego - do art. 137 PS - uregulowania odnośnie do zasad odpowiedzialności członków zarządu).

Odpowiedzialność w myśl art. 58 PS oparta jest na domniemaniu winy pozwanego (zob. wyrok SN z dnia 20 czerwca 2013 r., IV CSK 730/12). W przypadku tej odpowiedzialności rodzaj winy nie wpływa – tak jak w przypadku pracowniczej odpowiedzialności materialnej – na zakres odpowiedzialności członka zarządu (na przykład ograniczenia wysokości odszkodowania do trzymiesięcznych zarobków). Krótko mówiąc, chodzi o aspekt, czy członkowi zarządu można było postawić zarzut zaniechania przewidzenia skutków, które mógł i powinien był dostrzec, w związku z konwersją zakładowych źródeł prawa, to znaczy, że na tym polu powstał obowiązek określonego działania. 

Wyrok SN z dnia 15 marca 2022 r., II PSKP 92/21

Standard: 82740 (pełna treść orzeczenia)