Pojęcie normalnego użycia w rozumieniu art. 449[1] § 3 k.c

W piśmiennictwie sugeruje się, aby określenie "normalne użycie" rozumieć jako obejmujące nie tylko użycie wynikające z przeznaczenia produktu, ale znane (występujące w praktyce) przypadki nieprawidłowego używania produktu. Producent, wytwarzając rzecz, powinien brać pod uwagę nie tylko zgodny z przeznaczeniem sposób użycia towaru, lecz także możliwe do przewidzenia niewłaściwe jego wykorzystanie (foreseeable misuse). Rozszerza to w dużym stopniu obowiązki wytwórcy. Musi on, po pierwsze, uczynić zadość opisanym w poprzednim punkcie ciężarom wiążącym się z właściwym opisaniem produktu odnośnie do jego antycypowanego użycia. Ponadto zaś powinien przewidzieć prawdopodobne nieprawidłowe użycie, a następnie zamieścić odpowiednie ostrzeżenia. Wzorcowym przykładem są tutaj zabawki dla dzieci. Wiadomo, że bardzo często dzieci wkładają je do ust, a zatem producent powinien wziąć taką możliwość pod uwagę i nie stosować do nich toksycznych farb.

"Normalne użycie produktu" oznacza zatem przede wszystkim użycie produktu w sposób zawierający cechy charakterystyczne dla używania danej grupy produktów, w sposób często spotykany, oznaczający typowe użycie, zgodne ze standardowym i powszechnym przeznaczeniem danego produktu.

W zakresie "normalnego użycia produktu" mieszczą się również inne możliwe do przewidzenia przypadki nieprawidłowego użycia produktu. Producent określonego produktu powinien zatem brać pod uwagę takie nieprawidłowe (ale przewidywalne) jego użycie po to, aby w granicach "normalnego użycia" produktu nie nastąpiło uznanie go za produkt niezapewniający bezpieczeństwa, jakiego może oczekiwać potencjalny, przeciętny jego użytkownik.

W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że dopiero takie szerokie ujęcie "normalnego używania produktu" pozostaje w zgodzie z dyrektywą 85/374. Uważa się bowiem, że sformułowanie, którym posłużył się polski ustawodawca, jest za wąskie w stosunku do zastosowanego we wspomnianej dyrektywie w art. 6 ust. 1. Wskazać również trzeba na treść preambuły tej dyrektywy, w której zawarto ogólną wskazówkę, iż "w celu ochrony dobrego samopoczucia fizycznego i mienia konsumenta, należy ustalać wadliwość produktu przez odwoływanie się nie do jego przydatności do użytku, lecz do braku bezpieczeństwa, którego ogół społeczeństwa ma prawo oczekiwać, a bezpieczeństwo produktu ocenia się poprzez wyłączenie każdego niewłaściwego użycia produktu w danych okolicznościach". To zaś łącznie prowadzi do wniosku, iż przez "normalne użycie", o którym mowa w art. 449[1] § 3 zd. 1 k.c., należy też rozumieć użycie produktu nieprawidłowe, ale możliwe do przewidzenia, bo znane z życia codziennego i uzasadnione okolicznościami. Jednocześnie przy tym podnosi się, że nawet umieszczenie przez producenta ostrzeżeń co do zagrożeń wynikających ze sposobu używania produktu znacznie odbiegającego od standardowego, nie będzie skutkowało zwolnieniem go od odpowiedzialności za wynikłe z takiego użycia produktu szkody. Jest on bowiem zobowiązany przewidzieć typowe niewłaściwe zastosowanie wytwarzanego przez siebie produktu i zadbać, aby nie stał się on wówczas przyczyną powstania szkód.

Jako zasadę należy zatem przyjąć, iż producent nie może zwolnić się w każdym przypadku od odpowiedzialności poprzez sam fakt umieszczenia na produkcie odpowiednich wskazówek i ostrzeżeń, gdyż odpowiada on przede wszystkim za to, aby produkt był niewadliwy i bezpieczny..

Wyrok SA w Szczecinie, z dnia 29 maja 2014 r., I ACa 377/13

Standard: 5215 (pełna treść orzeczenia)