Ocena nieuczciwego charakteru klauzuli arbitrażowej w świetle dyrektywy 93/13
Zdolność arbitrażowa; przedmiotowy zakres zapisu na sąd polubowny (art. 1157 i art. 1214 § 3 pkt 1 k.p.c.) Nieuczciwe warunki umowy zawarte z konsumentem w orzeczniczej praktyce
Załącznik do dyrektywy 93/13, do którego odsyła art. 3 ust. 3 tej dyrektywy, zawiera jedynie przykładowy i niewyczerpujący wykaz postanowień, które mogą być uznane za nieuczciwe (zob. wyrok Invitel, C‑472/10), wśród których znajdują się w pkt 1 lit. q) tego załącznika dokładnie te warunki, których celem lub skutkiem jest wyłączenie lub ograniczenie prawa konsumenta do wystąpienia z powództwem, w szczególności zobowiązujące go do zwrócenia się wyłącznie do sądu polubownego nieobjętego przepisami prawa.
art. 3 ust. 1 i 3 dyrektywy 93/13 oraz pkt 1 lit q) załącznika do tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, iż do sądu krajowego należy ustalenie, czy zamieszczony w umowie kredytu hipotecznego zawartej między bankiem a konsumentem warunek, przyznający wyłączną właściwość do rozpatrywania wszelkich sporów powstałych w ramach tej umowy stałemu sądowi polubownemu, od którego orzeczeń nie przysługuje skarga w prawie krajowym,– przy uwzględnieniu całości okoliczności towarzyszących zawarciu tej umowy – należy uznać za nieuczciwy warunek w umowie w rozumieniu tego przepisu. W ramach tej oceny dany sąd krajowy musi w szczególności:
– sprawdzić, czy celem lub skutkiem danego warunku jest wyłączenie lub ograniczenie prawa konsumenta do wystąpienia z powództwem lub skorzystania z innego środka zaskarżenia i
– uwzględnić fakt, że przekazanie konsumentowi, przed podpisaniem danej umowy, ogólnych informacji dotyczących różnic istniejących między postępowaniem przed sądem polubownym a zwykłym postępowaniem sądowym samo w sobie nie może pozwolić na wykluczenie nieuczciwego charakteru tego warunku.
W przypadku stwierdzenia nieuczciwego warunku do tego sądu należy wyciągnięcie wszelkich wynikających z tego zgodnie z prawem krajowym konsekwencji w celu zapewnienia, by warunek ten nie był wiążący dla konsumenta.
Wyrok TSUE z dnia 3 kwietnia 2014 r., C-342/13
Standard: 82198 (pełna treść orzeczenia)