Przesłanki wyłączenia spod działania dyrektywy (art. 1 ust. 2 D. 93/13)

Art. 1 ust. 2 dyrektywy 93/13, który dotyczy warunków umowy odzwierciedlających bezwzględnie obowiązujące przepisy ustawowe lub wykonawcze, ustanawia wyłączenie z zakresu jej stosowania, wymagające – zgodnie z orzecznictwem Trybunału – spełnienia dwóch przesłanek. Po pierwsze warunek umowny musi odzwierciedlać przepis ustawowy lub wykonawczy, a po drugie przepis ten musi mieć charakter bezwzględnie obowiązujący (wyrok z dnia 20 września 2018 r., OTP Bank i OTP Faktoring, C-51/17).

O ile weryfikacja spełnienia tych przesłanek należy do sądu krajowego w każdym konkretnym wypadku, do Trybunału należy ustalenie kryteriów, które mogą umożliwić rzeczonemu sądowi wydanie rozstrzygnięcia (zob. analogicznie wyrok z dnia 22 lutego 2018 r., Nagyszénás Településszolgáltatási Nonprofit Kft., C-182/17).

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału wyłączenie z zakresu stosowania tejże dyrektywy, przewidziane we wspomnianym art. 1 ust. 2, obejmuje zarówno przepisy prawa krajowego mające zastosowanie między umawiającymi się stronami niezależnie od ich wyboru, jak i przepisy mające zastosowanie w braku odmiennego postanowienia, tzn. w sytuacji gdy nie dokonano w tym zakresie żadnych innych uzgodnień między stronami. Wyłączenie to jest uzasadnione tym, że można rozsądnie zakładać, iż prawodawca krajowy ustanowił równowagę pomiędzy ogółem praw i obowiązków stron niektórych umów, którą to równowagę prawodawca Unii miał wyraźnie zamiar zachować (wyrok z dnia 7 sierpnia 2018 r., Banco Santander i Escobedo Cortés, C‑96/16 i C‑94/17).

Wyrok TSUE z dnia 3 kwietnia 2019 r., C-266/18

Standard: 82146 (pełna treść orzeczenia)

Warunek występujący w umowie zawartej przez przedsiębiorcę z konsumentem jest wykluczony z zakresu stosowania tej dyrektywy wyłącznie wtedy, gdy rzeczony warunek umowy odzwierciedla treść bezwzględnie obowiązującego przepisu ustawowego lub wykonawczego, czego zbadanie należy do sądu odsyłającego.

Art. 1 ust. 2 dyrektywy 93/13 ustanawia wyłączenie z jej zakresu stosowania obejmujące warunki umowy odzwierciedlające bezwzględnie obowiązujące przepisy ustawowe lub wykonawcze (zob. podobnie wyrok RWE Vertrieb, C-92/11). Wyjątek ten tak jak każdy wyjątek podlega ścisłej wykładni.  Wyłączenie to zakłada spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze, warunek umowy powinien odzwierciedlać przepis ustawowy lub wykonawczy, a po drugie, przepis ten musi być bezwzględnie obowiązujący.

W celu ustalenia, czy warunek umowy jest wykluczony z zakresu stosowania dyrektywy 93/13, do sądu krajowego należy zbadanie, czy warunek ten odzwierciedla przepisy prawa krajowego, mające zastosowanie między umawiającymi się stronami niezależnie od ich wyboru lub przepisy mające zastosowanie, gdy nie postanowiono inaczej, tzn. z zastrzeżeniem, że nie dokonano w tym względzie żadnych innych uzgodnień między stronami.

Wyrok TSUE z dnia 10 września 2014 r., C-34/13

Standard: 82489 (pełna treść orzeczenia)