Jurysdykcja na podstawie art. 7 pkt 2 rozp. 1215/2012, gdy nie ma zastosowania sekcja 3 rozdziału II ze względu na brak występowania strony słabszej w stosunku ubezpieczenia

Art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że może na niego powołać się profesjonalny uczestnik obrotu, który nabył na podstawie umowy przelewu wierzytelność od poszkodowanego w wypadku drogowym w celu wytoczenia przed sądy państwa członkowskiego miejsca zdarzenia wywołującego szkodę powództwa z tytułu czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego przeciwko ubezpieczycielowi sprawcy tego wypadku drogowego, który to ubezpieczyciel ma siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo członkowskie miejsca nastąpienia zdarzenia wywołującego szkodę, pod warunkiem że spełnione są przesłanki stosowania tego przepisu, czego zweryfikowanie należy do sądu odsyłającego.

W przypadku gdy sekcja 3 rozdziału II rozporządzenia nr 1215/2012 nie ma zastosowania do roszczenia ze względu na brak występowania strony słabszej w stosunku do strony przeciwnej, roszczenie to może być objęte zakresem szczególności art. 7 pkt 2 tego rozporządzenia, nawet w wypadku sporu w dziedzinie ubezpieczeń, o ile spełnione są ustanowione w tym przepisie przesłanki jego stosowania (zob. podobnie wyrok z dnia 20 maja 2021 r., C‑913/19).

Możliwość zastosowania art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012 zależy, po pierwsze, od wyboru powoda w kwestii ewentualnego powołania się na tę podstawę jurysdykcji szczególnej, a po drugie – od wyniku badania przez sąd, przed który wytoczono powództwo, szczególnych przesłanek przewidzianych w tym przepisie (zob. podobnie wyrok z dnia 24 listopada 2020 r., Wikingerhof, C-59/19).

 W związku z tym do sądu odsyłającego należy zbadanie, czy w świetle powództw wniesionych przez powodów w postępowaniach głównych spełnione są przesłanki zastosowania podstawy jurysdykcji szczególnej ustanowionej w art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012, co oznaczałoby, że ubezpieczyciel sprawcy przedmiotowego wypadku drogowego mógłby zostać pozwany przed sąd miejsca, gdzie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

W przypadku gdyby przesłanki te nie zostały spełnione i gdyby – w świetle żądań podniesionych przed sądem odsyłającym – żaden inny przepis rozporządzenia nr 1215/2012 ustanawiający zasadę jurysdykcji szczególnej, taki jak art. 7 pkt 5 tego rozporządzenia (który nie był przedmiotem odrębnego pytania sądu odsyłającego), nie miał zastosowania do sporów rozpatrywanych w postępowaniach głównych, powództwa wytoczone przez powodów powinny być w danym wypadku wniesione do właściwych sądów państwa członkowskiego miejsca zamieszkania, względnie siedziby pozwanego, zgodnie z art. 4 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia.

Wyrok TSUE z dnia 21 października 2021 r., C-393/20

Standard: 81805 (pełna treść orzeczenia)

W przypadku gdy sekcja 3 rozdziału II rozporządzenia nr 1215/2012 nie ma zastosowania do roszczenia ze względu na brak występowania strony słabszej w stosunku do drugiej strony, roszczenie to może być objęte zakresem przepisów sekcji 2 tego rozdziału, a w szczególności art. 7 pkt 2 lub art. 7 pkt 5 tego rozporządzenia, nawet w wypadku sporu w dziedzinie ubezpieczeń, o ile spełnione są ustanowione w tychże przepisach przesłanki ich stosowania.

Art. 13 ust. 2 rozporządzenia nr 1215/2012 w związku z art. 10 tego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że nie znajduje on zastosowania do sporu między z jednej strony przedsiębiorcą, który nabył wierzytelność pierwotnie przysługującą poszkodowanemu wobec zakładu ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej, a z drugiej strony tymże zakładem ubezpieczeń, a tym samym nie stoi on na przeszkodzie oparciu jurysdykcji do rozpoznania takiego sporu, stosownie do okoliczności, na art. 7 pkt 2 lub art. 7 pkt 5 tego rozporządzenia.

Artykuł 10 rozporządzenia nr 1215/2012 stanowi, że nie naruszając jego art. 6 i art. 7 pkt 5, w sprawach dotyczących ubezpieczeń jurysdykcję określają przepisy tej sekcji 3, która zawiera artykuły 10–16 tego rozporządzenia.

Z powyższego wynika, że sekcja 3 rozdziału II rozporządzenia nr 1215/2012 reguluje jurysdykcję w sposób autonomiczny w sprawach dotyczących ubezpieczeń, tak że oprócz podstaw jurysdykcji przewidzianych w samej sekcji 3 są wyłączone w tej dziedzinie podstawy jurysdykcji inne niż te, do których wyraźnie odsyła art. 10 tego rozporządzenia, czyli podstawy jurysdykcji określone w art. 6 i art. 7 pkt 5 wspomnianego rozporządzenia.

Zatem w zakresie, w jakim art. 10 rozporządzenia nr 1215/2012 nie odsyła do art. 7 pkt 2 tego rozporządzenia, ten ostatni przepis nie może mieć zastosowania, gdy spór, jeżeli chodzi o jurysdykcję, jest objęty zakresem stosowania sekcji 3 rozdziału II tego rozporządzenia.

Taką wykładnię potwierdza treść art. 11 ust. 1 lit. a) i art. 12 rozporządzenia nr 1215/2012, które ustanawiają przepisy jurysdykcyjne analogiczne do przepisów jurysdykcyjnych zawartych odpowiednio w art. 4 ust. 1 i art. 7 pkt 2 tego rozporządzenia.

Trybunał orzekł już, że w zakresie, w jakim roszczenie podnoszone przez jednego ubezpieczyciela wobec innego ubezpieczyciela nie jest objęte zakresem sekcji 3 rozdziału II rozporządzenia nr 44/2001, art. 6 pkt 2 tego rozporządzenia, który wchodzi w zakres sekcji 2 tego rozdziału, może znaleźć zastosowanie do tego roszczenia pod warunkiem, że jest ono objęte hipotezą tego przepisu (zob. podobnie wyrok z dnia 21 stycznia 2016 r., SOVAG, C-521/14).

Wyrok TSUE z dnia 20 maja 2021 r., C-913/19

Standard: 81809 (pełna treść orzeczenia)