Odmowa uznania wyroku zaocznego ze względu na niedoręczenie pozwanemu, który nie wdał się w spór, dokumentu wszczynającego postępowanie (art. 45 ust. 1 lit.b rozp. nr 1215.2012)

Badanie przez sąd jego właściwości do wydania zaświadczenia na podstawie art. 53 rozporządzenia nr 1215/2012 stanowi kontynuację wcześniejszego postępowania sądowego i ma na celu zapewnienie natychmiastowej wykonalności wydanego orzeczenia w zakresie, w jakim w braku zaświadczenia orzeczenie nie może swobodnie krążyć w europejskim obszarze sądowniczym. Taki wniosek odzwierciedla potrzebę zapewnienia szybkiego wykonywania orzeczeń sądowych przy jednoczesnym zachowaniu pewności prawa, na której opiera się wzajemne zaufanie do sprawowania wymiaru sprawiedliwości w Unii.

Zadanie wydania zaświadczenia powierza się sądowi, który posiada najlepszą wiedzę na temat sporu i który, mając na względzie istotę sprawy, jest w stanie najlepiej potwierdzić wykonalność orzeczenia. Dlatego też, wydając takie zaświadczenie, sąd wydający orzeczenie w sposób dorozumiany potwierdza, że wyrok zaoczny, który ma zostać uznany i wykonany w innym państwie członkowskim, wchodzi w zakres stosowania tego rozporządzenia, ponieważ wydanie zaświadczenia na podstawie art. 53 tego rozporządzenia jest możliwe jedynie pod tym warunkiem.

Wyrok TSUE z dnia 28 lutego 2019 r., C-579/17

Standard: 82093 (pełna treść orzeczenia)

Pojęcie „środka zaskarżenia” występujące w art. 34 pkt 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 [art. 45 ust. 1 lit. b rozp. 1215/2012] należy interpretować w ten sposób, że obejmuje ono także wniosek o zwolnienie od skutków upływu terminu, w przypadku gdy upłynął termin do wniesienia zwykłego środka zaskarżenia.

W celu zapewnienia państwom członkowskim i zainteresowanym osobom, w najszerszym możliwym zakresie, równości i jednolitości praw i obowiązków wynikających z rozporządzenia Bruksela I nie należy dokonywać wykładni pojęcia „środka zaskarżenia” jako prostego odesłania do prawa krajowego jednego z tych państw. Pojęcie to należy traktować jako pojęcie autonomiczne, którego wykładni trzeba dokonywać między innymi w oparciu o cele tego rozporządzenia.

W odniesieniu do wniosku o zwolnienie od skutków upływu terminu należy doprecyzować, że taki wniosek ma na celu przywrócenie pozwanemu, który nie wdał się w spór, prawa do wszczęcia postępowania sądowego po upływie terminu przewidzianego w ustawie do wykonania tego prawa. Podobnie jak możliwość wniesienia zwykłego środka zaskarżenia powyższy wniosek ma zatem na celu zapewnienie skutecznego poszanowania prawa do obrony wobec pozwanych, którzy nie wdali się w spór.

Złożenie wniosku o zwolnienie od skutków upływu terminu zakłada, że pozwany nie z własnej winy nie zapoznał się z danym dokumentem w czasie umożliwiającym mu wniesienie środka zaskarżenia oraz że zarzuty pozwanego nie wydają się bezpodstawne. Ponadto wniosek ten musi zostać złożony w rozsądnym terminie.

Jeżeli pozwany, który nie wdał się w spór, nie powołał się na przysługujące mu uprawnienie do ubiegania się o zwolnienie od skutków upływu terminu, chociaż miał taką możliwość, nie można odmówić uznania wydanego przeciwko niemu orzeczenia zaocznego na podstawie art. 34 pkt 2 rozporządzenia Bruksela I. Natomiast orzeczenie zaoczne nie powinno zostać uznane, jeżeli pozwany, który nie z własnej winy nie wdał się w spór, złożył wniosek o zwolnienie od skutków upływu terminu, który został następnie oddalony, mimo że spełnione były przesłanki określone w art. 19 ust. 4 rozporządzenia nr 1393/2007.

Wyrok TSUE z dnia 7 lipca 2016 r., C-70/15

Standard: 82095 (pełna treść orzeczenia)