Odpowiedzialność solidarna pracodawcy i podmiotu trzeciego niebędącego pracodawcą za wypłatę zadośćuczynienia za śmierć pracownika na skutek naruszenia zasad bhp

W wyjątkowych sytuacjach uzupełniająca odpowiedzialność odszkodowawcza (zadośćuczynienie dla najbliższych członków rodziny za śmierć pracownika) obejmuje również solidarną odpowiedzialność podmiotu trzeciego niebędącego pracodawcą, który jako inwestor nie dopełnił obowiązków wynikających z prawa budowlanego, wpływając w istotny sposób na organizację ochrony zdrowia i życia pracowników w aspekcie zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych warunków pracy (art. 446 § 4 w związku z art. 441 § 1 k.c. oraz w związku z art. 207 § 2, art. 304 § 3 i art. 300 k.p.).

W ocenie Sądu Najwyższego w wyjątkowych sytuacjach z art. 304 § 3 k.p. w związku z art. 441 § 1 k.c. i art. 300 k.p. wyprowadzić można wniosek, że uzupełniająca odpowiedzialność odszkodowawcza ponad pulę wypłaconego odszkodowania z ustawy wypadkowej obejmuje również solidarną odpowiedzialność na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego podmiotu trzeciego, jeżeli jego działania lub zaniechania miały istotny i bezpośredni wpływ na organizację ochrony zdrowia i życia pracowników w aspekcie zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

W aspekcie odpowiedzialności cywilnej szkoda nie musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym tylko z jednym zdarzeniem. W rzeczywistości każde zdarzenie pozostaje wynikiem wielu przyczyn i wiele z nich jest także powiązanych ze szkodą normalnym związkiem przyczynowym. W odniesieniu do związku normalnego uznaje się często, że może on mieć postać wieloczłonowego łańcucha zdarzeń i nie ma rozstrzygającego znaczenia, czy przyczyna pozostaje w bezpośrednim, czy też pośrednim związku z następstwem. Jedynym testem normalności powiązania przyczynowego określonych zdarzeń powinno być to, czy zdarzenie rozpatrywane jako potencjalna przyczyna w normalnych okolicznościach zwiększa prawdopodobieństwo powstania skutku (por. wyrok SN z dnia 7 lipca 2021 r., I CSKP 240/21).

Zdaniem Sądu Najwyższego niedopuszczalne byłoby jednak dochodzenie przed sądem pracy zadośćuczynienia za śmierć pracownika wyłącznie od podmiotu niebędącego pracodawcą, gdyż sprawa taka nie mieściłaby się w zakresie określonej w art. 476 § 1 k.p.c. definicji ustawowej spraw z zakresu prawa pracy (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2007 r., I PZP 7/07, dotyczącą sprawy o roszczenia pracownika z tytułu naruszenia dóbr osobistych wniesionej przeciwko osobie fizycznej niebędącej pracodawcą).

Wyrok SN z dnia 8 listopada 2023 r., II PSKP 62/22

Standard: 81616 (pełna treść orzeczenia)