Odpowiedzialność wykonawcy robót budowlanych wobec inwestora na podstawie art. 435 k.c.

Choć inwestora i wykonawcę łączy umowa o roboty budowlane, przy wykonaniu której doszło do wyrządzenia szkody przez ruch przedsiębiorstwa wykonawcy, to w stosunku do poszkodowanego tym ruchem, jak również sprawcy szkody prowadzącego przedsiębiorstwo, inwestor jest osobą trzecią w rozumieniu art. 435 k.c. 

Wykonawca odpowiadający na podstawie art. 435 k.c. za szkodę wyrządzoną ruchem prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa może zatem, co do zasady, bronić się zarzutem, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy inwestora jako osoby trzeciej. Obrona taka jednak będzie z reguły nieskuteczna, jeżeli oprze ją na zarzutach wadliwego wywiązania się inwestora wobec wykonawcy z obowiązków wynikających z umowy o roboty budowlane. Po pierwsze bowiem dla odpowiedzialności wykonawcy wobec poszkodowanego na podstawie art. 435 k.c. bez znaczenia są stosunki umowne łączące inwestora z wykonawcą w ramach umowy o roboty budowlane, w tym także zakres obowiązków każdej ze stron tej umowy i sposób ich wykonania. Dla odpowiedzialności tej nie ma znaczenia jak regulują wzajemne stosunki inwestora i wykonawcy przepisy dotyczące umowy o roboty budowlane zawarte w art. 647 - 658 k.c. oraz zawarte w przepisach prawa budowlanego. Wykonawca nie może zwolnić się od odpowiedzialności przewidzianej w art. 435 k.c. wykazując, że prawidłowo wykonał swoje obowiązki wynikające z umowy o roboty budowlane, ani wykazując, że inwestor swoje obowiązki wynikające z tej umowy wykonał wadliwie. Z tych przyczyn nie ma znaczenia na kim ciążył obowiązek dostarczenia właściwego projektu budowlanego ani, oparte o przepisy regulujące obowiązki stron umowy o roboty budowlane, zasady dotyczące sprawdzania dokumentacji projektowej w celu wykrycia jej wad. Dlatego też chybione jest powoływanie się przez stronę pozwaną na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 27 marca 2000 r. III CKN 627/98, bowiem dotyczy ono wzajemnych obowiązków stron umowy o roboty budowlane, w szczególności obowiązków wykonawcy w odniesieniu do dostarczonego przez inwestora projektu. Jak wskazano wyżej, nawet wykonanie prac ściśle według dokumentacji technicznej dostarczonej przez inwestora, nie zwalnia wykonawcy od odpowiedzialności przewidzianej w art. 435 kc, jeżeli szkodę wyrządził ruch jego przedsiębiorstwa. Ewentualne wadliwości dostarczonej dokumentacji mogą być co najwyżej podstawą roszczeń zwrotnych wykonawcy wobec inwestora, jeżeli wykaże, że wady te były jedną z przyczyn szkody, za którą odpowiadał na podstawie art. 435 k.c.

Obrona wykonawcy, odpowiadającego na podstawie art. 435 kc., oparta na zarzucie dostarczenia przez inwestora wadliwej dokumentacji projektowej robót, będzie z reguły nieskuteczna także z tej przyczyny, że zgodnie z powołanym przepisem sprawcę ekskulpuje jedynie takie zawinione zachowanie osoby trzeciej, które stanowi wyłączną przyczynę szkody. Jeżeli zaniedbania osoby trzeciej są tylko jedną z przyczyn szkody, obok ruchu przedsiębiorstwa, prowadzący je odpowiada wobec poszkodowanego na zasadzie ryzyka, co najwyżej solidarnie z osobą trzecią. Skoro w rozpoznawanej sprawie ustalone zostało, że przyczyną szkody był ruch pozwanego przedsiębiorstwa i ustalenia tego strona pozwana nie kwestionuje, jej zarzuty dotyczące wadliwej dokumentacji dostarczonej przez inwestora muszą być uznane za nieskuteczne w świetle zasad odpowiedzialności przewidzianej w art. 435 k.c. Niewątpliwie bowiem ewentualne wady dokumentacji mogłyby być uznane tylko za jedną z przyczyn powstania szkody strony powodowej, obok ruchu pozwanego przedsiębiorstwa, a to nie zwalnia go od odpowiedzialności na podstawie art. 435k.c.

Wyrok SN z dnia 28 listopada 2007 r., V CSK 282/07

Standard: 81602 (pełna treść orzeczenia)