Odpowiedzialność banku w przypadku wystąpienia nieautoryzowanych przez płatnika transakcji
Odpowiedzialność banku z umowy rachunku bankowego Usługi płatnicze (ustawa z dnia z dnia 19 sierpnia 2011 r)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
System odpowiedzialności dostawców usług płatniczych za nieautoryzowane lub nieprawidłowo wykonane transakcje, przewidziany w art. 60 ust. 1 dyrektywy 2007/64 oraz w jej art. 58 i 59, był przedmiotem pełnej harmonizacji na podstawie art. 86 ust. 1 tej dyrektywy. Skutkuje to tym, że niezgodne ze wspomnianą dyrektywą są zarówno równoległy system odpowiedzialności z tytułu tego samego zdarzenia powodującego powstanie zobowiązania, jak i konkurencyjny system odpowiedzialności, który umożliwiałby użytkownikowi usług płatniczych dochodzenie tej odpowiedzialności na podstawie innych zdarzeń powodujących powstanie zobowiązania. Tak więc z ustanowionym w dyrektywie 2007/64 systemem odpowiedzialności dostawców usług płatniczych dotyczącym nieautoryzowanych lub nieprawidłowo wykonanych transakcji nie może konkurować alternatywny system odpowiedzialności prawa krajowego oparty na tych samych okolicznościach faktycznych i podstawach, chyba że ten alternatywny system odpowiedzialności nie jest szkodliwy dla zharmonizowanego w ten sposób systemu i nie naruszy celów i skuteczności (effet utile) tej dyrektywy (zob. podobnie wyrok z dnia 16 marca 2023 r., Beobank, C‑351/21
Wyrok TSUE z dnia 11 lipca 2024 r., C-409/22
Standard: 87607 (pełna treść orzeczenia)
Bank wykonując dyspozycję dłużnika nie ma obowiązku weryfikacji wszystkich wskazanych danych adresata przelewu i nie ponosi odpowiedzialności, że przelew nie dotarł do rzeczywistego kontrahenta nadawcy, jeżeli wskazał on nieprawidłowy numer jego rachunku bankowego (unikatowy identyfikator).
Kwestia odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie polecenia przelewu przez bank została również uregulowana w ustawie o usługach płatniczych. Mając na uwadze rozwiązania tej Ustawy tj. art. 143 ust. 1 – przyjmuje się że zlecenie wykonane zgodnie z podanym przez zlecającego płatnika unikatowym identyfikatorem (którym jest numer rachunku bankowego) jest traktowane jako zrealizowane prawidłowo, niezależnie od dostarczonych innych danych przez zlecającego.
W art. 143 ust. 2 Ustawy o usługach płatniczych, ustawodawca wyłącza odpowiedzialność dostawcy, przyjmując, że jeśli unikatowy identyfikator podany przez zlecającego usługę płatniczą jest nieprawidłowy, dostawca płatnika (bank) nie ponosi odpowiedzialności cywilnej i karnej za wykonanie transakcji płatniczych przewidzianych w tejże ustawie na podstawie art. 144 -146. Należy także zauważyć, że na podstawie art. 64 ust. 2 pr. bankowego solidarna odpowiedzialność banków wobec posiadacza rachunku za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem polecenia płatniczego jest wyłączona jeżeli jest ono wykonywane przez kilka banków w stosunku do usług płatniczych uregulowanych w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych. Brak było dowodów, że pozwana miała świadomość rozbieżności pomiędzy nazwą odbiorcy przelewu, a podanym przez powódkę unikatowym identyfikatorem (numerem rachunku bankowego) bądź posiadała taką wiedzę przed zrealizowaniem przelewu, natomiast żadne przepisy nie zobowiązywały pozwanej do sprawdzania, czy taka rozbieżność występuje.
Stosownie do treści art. 143 ust. 2 ustawy o usługach płatniczych jeżeli unikatowy identyfikator podany przez płatnika jest nieprawidłowy, dostawca (bank) jest obowiązany podjąć działania w celu odzyskania kwoty transakcji płatniczej wykonanej z użyciem nieprawidłowego unikatowego identyfikatora w szczególności w trybie i na zasadach określonych w art. 143a – 143c ustawy o usługach płatniczych, przy czym zakres jego obowiązków jest różny w zależności od tego czy prowadzi rachunek płatniczy odbiorcy.
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 15 grudnia 2021 r., I AGa 92/21
Standard: 81499 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 81500