Pojęcie „miejsca, w którym pracownik zazwyczaj świadczy lub ostatnio zazwyczaj świadczył pracę” (art. 21 ust. 1 lit. b. ppkt (i) rozp. 1215/2012)

Artykuł 21 ust. 1 lit. b) ppkt (i) rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że powództwo, takie jak to, o którym mowa w pkt 1 sentencji niniejszego wyroku, może zostać wniesione do sądu miejsca, w którym lub z którego pracownik miał zgodnie z umową o pracę wywiązać się z zasadniczej części obowiązków ciążących na nim wobec jego pracodawcy, bez uszczerbku dla art. 7 pkt 5 rzeczonego rozporządzenia.

Pojęcie „miejsca, w którym pracownik zazwyczaj świadczy lub ostatnio zazwyczaj świadczył pracę”, użyte w art. 19 pkt 2 lit. a) rozporządzenia nr 44/2001, odpowiadającym art. 21 ust. 1 lit. b) ppkt (i) rozporządzenia nr 1215/2012, należy interpretować jako odsyłające do miejsca, w którym lub z którego pracownik wywiązuje się z zasadniczej części obowiązków ciążących na nim wobec jego pracodawcy (zob. podobnie wyrok z dnia 14 września 2017 r., Nogueira i in., C‑168/16 i C-169/16).

Gdy umowa o pracę nie była wykonywana, zamiar wyrażony przez strony umowy w odniesieniu do miejsca jej wykonywania jest co do zasady jedynym elementem pozwalającym na ustalenie zwykłego miejsca pracy dla celów art. 21 ust. 1 lit. b) ppkt (i) rozporządzenia nr 1215/2012. Wykładnia ta pozwala bowiem na zapewnienie najwyższego stopnia przewidywalności przepisów o jurysdykcji, ponieważ miejsce pracy zamierzone przez strony w umowie o pracę jest co do zasady łatwe do zidentyfikowania.

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012, [jeżeli przedmiotem postępowania jest indywidualna umowa o pracę lub roszczenia z indywidualnej umowy o pracę,] jurysdykcję określa się według sekcji 5 rozdziału II owego rozporządzenia, bez uszczerbku dla przepisów art. 6, art. 7 pkt 5 oraz, jeżeli powództwo wytoczono przeciwko pracodawcy, art. 8 pkt 1 tego rozporządzenia.

Zgodnie z przywołanym art. 7 pkt 5 osoba, która ma miejsce zamieszkania, względnie siedzibę, na terytorium państwa członkowskiego, może być pozwana w innym państwie członkowskim „w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału – przed sądy miejsca, w którym znajdują się filia, agencja lub inny oddział”.

Wyrok TSUE z dnia 25 lutego 2021 r., C-804/19

Standard: 81449 (pełna treść orzeczenia)

W wypadku pozwu wniesionego przez członka personelu latającego przewoźnika lotniczego lub osobę oddelegowaną do tego przewoźnika, aby określić jurysdykcję sądu rozpatrującego sprawę, pojęcie „miejsca, w którym pracownik zazwyczaj świadczy pracę”, w rozumieniu tego przepisu nie jest równoważne z pojęciem „portu macierzystego” w rozumieniu załącznika III do rozporządzenia Rady (EWG) nr 3922/91 z dnia 16 grudnia 1991 r. w sprawie harmonizacji wymagań technicznych i procedur administracyjnych w dziedzinie lotnictwa cywilnego, zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 1899/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. Pojęcie „portu macierzystego” stanowi jednak istotną wskazówkę dla celów określenia „miejsca, w którym pracownik zazwyczaj świadczy pracę”.

Co się tyczy szczególnego charakteru stosunków pracy w branży transportu, Trybunał w wyrokach z dnia 15 marca 2011 r., Koelzsch, C-29/10 i z dnia 15 grudnia 2011 r., Voogsgeerd, C-384/10), wskazał szereg wskazówek, jakie mogą uwzględnić sądy krajowe. Sądy te powinny w szczególności ustalić, w którym państwie członkowskim znajduje się miejsce, skąd pracownik wykonuje przewozy, dokąd wraca po ich wykonaniu, gdzie otrzymuje polecenia dotyczące przewozów i organizuje swoją pracę, a także miejsce, w którym znajdują się jego narzędzia pracy. Należy również uwzględnić miejsce postoju statków powietrznych, na których pokładzie praca jest zwykle świadczona. 

Pojęcia „miejsca, w którym lub z którego pracownik zwykle świadczy pracę”, nie można zrównywać z jakimkolwiek pojęciem zawartym w innym akcie prawa Unii.

Wyrok TSUE z dnia 14 września 2017 r., C-168/16

Standard: 81454 (pełna treść orzeczenia)